of Grammatical Terms online
tryb oznajmujący
Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. W obrębie tej kategorii gramatycznej tryb oznajmujący jest jej członem nienacechowanym [...] funkcjonalnie i morfologicznie; formy tego trybu oznaczają zwykle czynność traktowaną jako rzeczywista.
Quotations
Shall posiłkuje czas przyszły trybu oznájmującégo, przeszły niezłożony, i przyszły trybu życzącégo, kiedy się oznacza przymuszenié, powinność, obowiązek. I tym sposobem w czasie przyszłym trybu oznájmującégo. I shall, Thou shalt, He shall, We shall, you shall, They shall.
Ought jest jednym z czasów przeszłych słowa to owe bydź powinnym: bo to słowo ma ich dwa owed i ought. Piérwszy prawie zawsze jest używanym, kiedy idzie o dług pieniężny lub inny jakiéj rzeczy, w któym przypadku drugi się nie używa; tak dalece, że się zdaje, iż zwyczáj zupełnie go poświęcił trybowi oznajmującemu możność, którego on jest znakiem.
Trybów jest w polskim języku 4:
1wszy: Bezokoliczny (Infinitivus), [...].
2gi: [tryb] Oznajmujący (Indicativus), przedstawia on czynność w sposobie oznajmiającym, np. znam, znałem, znałem był, będę znał.
TRYB OZNAJMUJĄCY
Czas teraźniejszy
znam [...].
3cia osoba l. p. trybu rozk. formuje się zawsze z trzeciej osoby l. p. czasu teraźn. trybu oznajm. przez dodanie syllaby niech, np. zna, niech zna; mówi, niech mówi i t. d.
Oznajmujący tryb, modus indicativus.
Czas Teraźniejszy Trybu Oznajmującego. Wyraża rzecz która się teraz staje.
[Verborum Modi] Indicativus. [Słow tryby] Oznajmujący.
Piérwotnik .... Piérwiastek, (osoba trzecia liczby pojedynczéj, rodzaju męskiego, czasu przeszłego, trybu oznajmującego), słowa piérwotnego, niepochodnego.
Tryb oznajmujący wyraża czynność nasza lub drugich bez żadnego rozkazu i wątpliwości, a po prostu opowiada, że coś się dzieje lub stało.
Tryb oznajmujący oznajmia, która z trzech osób gramatycznych, i w jakim czasie wykonywa swe działanie, czynność, istnienie, np. uczę się, nauczycie się, będziesz się uczyła: przędę, przedłyśmy, uprzędzie i t.d.
Zestawiwszy dwa wyrazy: kupiłem i kupiłbym, widzimy dwie formy jednego słowa, dwa sposoby wyrażenia, dwa tryby. Pierwszy nazywa się trybem oznajmującym, bo wyraża, oznajmia czynność rzeczywistą; drugi nazywa się trybem warunkowym, bo wyraża czynność warunkową, która zależy od okoliczności, warunków.
Tryb oznajmujący, jeżeli oznajmujemy, stwierdzamy, że czynność pewna odbywa się, odbywała, lub będzie się odbywać; np. pracujecie, uczyliśmy się, napiszesz.
§ 101. Tryby.
I) Stanisław bierze książkę do ręki i uczy się zadanej lekcji. [...]
I) Powiadamy, że coś dzieje się lub jest rzeczywiście, pewnie ― tryb oznajmujący.
W każdej odmianie mamy pięć trybów — modos:
Indicativo — [tryb] oznajmiający, który wyraża czynność pewną, rzeczywistą: estudo (uczę się) [...].
I. — Ter - Mieć
Tryb oznajmujący
(Modo indicativo)
Czas teraźniejszy (Presente)
Tenho - mam
II. Formy słowotwórcze: 1. ★bezokolicznik (infinitivus); 2. ★imiesłów (participium) [...]; 3. ★tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego: a) ★orzekający (oznajmujący, indicativus).