Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

orzeczenie rzeczowne

Hasło w cytatach: rzeczowne orzeczenie
Język: polski

Cytaty

Orzeczenie kładzie się w języku polskim albo w przyp. Iszym albo w VItym. — Rzeczowne orzeczenia zarówno się wyrażają przez VIty, jak lszy; przymiotne, zaimkowe, i imiesłowowe przeciwnie kładą się (jak w łacinie) jedynie w Iszym przyp. Wolno jednakże i tu użyć natenczas przyp. VIgo, jeżeli przymiotnik albo zastępuje miejsce rzeczownika, albo też jeżeliby się przy nim dało jeszcze raz powtórzyć ten rzeczownik, do którego się przymiotnik odnosi.

Orzeczenie kładzie się w języku polskim albo w przyp. Iszym albo w VItym. Mianowicie: 1. Rzeczowne orzeczenia zarówno się wyrażają przez VIty, jak lszy; 2. orzeczenia przymiotne, zaimkowe, i imiesłowowe kładą się (tak jak w łacinie) jedynie w Iszym przyp.

W powyższem zdaniu [Ziemia jest kulista], orzeczeniem jest przymiotnik — i to nazywa się orzeczeniem przymiotném; w zdaniu: „ja będę lekarzem" orzeczeniem jest rzeczownik i to nazywa się orzeczeniem rzeczowném.

Jeśli rzeczownik jest orzeczeniem (orzeczenie rzeczowne) , to zgadza się z swoim podmiotem w liczbie; w rodzaju tylko wtedy, jeżeli ten rzeczownik rodzaju męskiego ma osobną formę na rodzaj żeński, np. Jan — nauczyciel, siostra — nauczycielka, Matejko — mistrz, cnota — mistrzyni, matka — przyjaciółka i t. p.