przypadek drugi ujemny

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1863
• Lerc/1877
• Mał/1879

§. 662. Inne odrębne znaczenie przyp. IIgo w języku naszym na tém polega, że przezeń wyrażamy rzecz, od któréj stronimy, którą chybiamy, odpychamy, któréj się pozbywamy, zaprzestajemy albo osięgnąć nie możemy. Taki przypadek IIgi w ogóle nazywamy ujemnym. Tak np. w zdaniu: pomyślnym zwrotem okrętu uszedł na koniec niebezpieczeństwa (Baliński), mamy rzecz, od któréj się uchodzi, której się unikło, położoną w przyp. IIgim. (Ten rodzaj przyp. IIgo odpowiada łacińsk. abl. przy słowach arcendi).

Przyp. IIgi ujemny jest właściwie tylko rozwinięciem dalszém udziałkowego. Różnicy między nimi jest tylko tyle, że tam czynność słowa zlewa się na swój przedmiot w pewnej jedynie części, a co do reszty go chybia; tu zaś chybia go całkowicie.

Drugi przypadek ujemny jest ten, który wyraża rzecz, od któréj stronimy, którą od siebie odpychamy, któréj się pozbywamy, np. uchodzić niebezpieczeństwa, strzec się złych ludzi itd.

Naley tu przede wszystkiém ów odcień tego skłonnika, który nam wyraża rzecz, którą chybiamy, od któréj stronimy, któréj się pozbywamy, zaprzestajemy albo osięgnąć nie możemy. Taki przypadek IIgi w ogóle nazywamy UJEMNYM.