terminów gramatycznych online
czas
Czas. Kategoria gramatyczna czasownika, prymarnie wyrażająca stosunek czasowy momentu zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, do chwili mówienia, sekundarnie używana także do wyrażenia modalności.
Cytaty
Czás po Fr. le temps [...] jest trojáki. bo cokolwiek sie dzieje, to álbo teras, i to jest czás teráźniejszy, który sie téż obecnym i niniejszym nazywa, po Fr. le présent [...]. álbo sie dziać będzié, i to jest czás przyszły, po Fr. futur [...]. álbo sie już stáło, á to jest czás przeszły.
Tak też kiedy w różnych spadkach (casus) lub czasach (tempus) przeniesione będzie uderzenie na Е.
Czasow mają Rossyjskie słowa dziesięć: ośm od prostych, a dwa od złożonych.
Słowa Rossyjskie sprzęgają się (coniugantur) przez sposoby (modos), czasy (tempora), liczby (numeros), osoby (personas) i rodzaje (et genera).
Czasowanie Słowa Być innemi sposobami. Czas teraźniejszy. z Przeczeniem Czasują się ogulnie słowa przez wszystkie Tryby i Czasy kładąc tylko przed słowami przysłowek nie. (Ja,) nie jestem [...] z Przyrostnią Odmienia się Czas teraźniejszy słowa być, takoż Czasy przeszłe wszystkich słów, tudzież Tryb Łączący i Życzący. Ja-m jest znany i t. d.
Przykład w którym się miesczą Tryb, Czas, Liczby, Osoby i Rodzaje.
Dlatego też słowo ma czas teraźniéjszy, przeszły i przyszły [...]. Zmiana słów w tych trzech głównych czasach nazywa się czasowaniem.
Słowa ściągające się do jednego rzeczownika, mogą być albo w jednakowych czasach położone, albo téż w rozmaitych.
Czynności bowiem lub zdarzenia spółczesne wyrażają się jednakowemi czasami, a zaś różnoczasowe rozmaitéj formy czasów grammatycznych wymagają. Np. Słońce świéci, ogrzewa i wszystko ożywia.
Oprócz tych cztérech trybów [...] są jeszcze dwa tryby stanowe [...] 6. Czasownik, tryb, w którym piérwiastek przerobiony zostaje na czasy, a tych jak wyżej przytoczono jest cztéry: a, przeszły, b, teraźniejszy, c, przyszły, d, dawny.
Czasownik .... Odmiana słów przez czasy, przyjęta za tryb osobny.
Wyrazy, oznaczające: czynność, stan albo byt osób, lub rzeczy czyli przedmiotów, nazywają się słowami. Ponieważ słowa odmieniają się, jak to zaraz zobaczymy przez czasy, więc zowią się także czasownikami.