terminów gramatycznych online
czas
Czas. Kategoria gramatyczna czasownika, prymarnie wyrażająca stosunek czasowy momentu zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, do chwili mówienia, sekundarnie używana także do wyrażenia modalności.
Cytaty
Konjugacya słow jest złożona ze czterech części, to jest sposobow, czásow, osob, i liczby.
Czás znaczy kiedy się rzecz dzieje. Słowá trzy czásy mają, ktore są, teraźniejszy, przeszły, i przyszły.
Ponieważ sąd, który w słowie wyrażamy, znaczy albo to, co teraz jest, albo to, co już było, albo to, co dopiéro będzie; zatém musi mieć słowo różne odmiany, przez które by te okoliczności wyrazić mogło. Takie słów odmiany zowiemy Czasowaniem, czyli odmianą przez czasy, których jest trzy przedniejszych, czyli głównych [...].
Dlatego też słowo ma czas teraźniéjszy, przeszły i przyszły [...]. Zmiana słów w tych trzech głównych czasach nazywa się czasowaniem.
Słowa ściągające się do jednego rzeczownika, mogą być albo w jednakowych czasach położone, albo téż w rozmaitych.
Czynności bowiem lub zdarzenia spółczesne wyrażają się jednakowemi czasami, a zaś różnoczasowe rozmaitéj formy czasów grammatycznych wymagają. Np. Słońce świéci, ogrzewa i wszystko ożywia.
Strona czynna.
Czasy.
§ 97. Na wschodzie świta prześliczna zorza, [...].
Czasowniki, oznaczające czynność, która się teraz albo zwykle odbywa, położone są w czasie teraźniejszym.