terminów gramatycznych online
zakończenie męskie
Język: polski
Cytaty
[…] 1. Imiona żywotne téj formy mają dwojakie zakończenie, tj. męskie i żeńskie, jak to niżéj zobaczymy. Uważać jednak należy, że imiona osób wtedy tylko kładą się z zakończeniem żeńskiém, kiedy osoby uważają się jako rzeczy, a zatém w znaczeniu poniżającém litość, pogardę itp. wyrażającém, co z ciągu mowy najlepiéj poznać można; gdyż nie zawsze należy uważać zakończenie żeńskie jako cechę poniżenia lub pogardy [...].
[...] Z kończących się na r, niektóre mają zakończenie męskie na owie, np. bohater, bohaterowie; imiona zaś narodowe i urzędowe mają zakończenie męskie na owie, albo też na y z poprzedzającą niby miękką, a bez téj zakończenie żeńskie np. Tatar, Tatarowie, Tatarzy [...].
W Formie tej jest zakończenie męzkie i żeńskie. Zakończenie męzkie dla tego się tak zowie, że w 1m. i 5ym. spadku liczby mnogiej, samym tylko Rzeczownikom mężczyńskim, a niekiedy samczym i nieżywotnym służy, takowe zaś jest na owie, i, y, anie, e, z zamiennią lub bez zamienni.
Gdy zaś wiele jest rzeczowników różnego rodzaju i liczby, natenczas jeżeli rzeczowniki są, żywotne ludzkie; wtedy przymiotnik zgadza się z rodzajem przedniejszym. [...]
Jeżeli zaś rzeczowniki nieżywotne lub oznaczające zwierzęta; wtedy przymiotnik zawsze kładzie się w rodzaju żeńskim liczby mnogiej np. rozum i nauka potrzebne. [...] Wyjmują się imiona zwierząt, jeżeli im dajemy zakończenie męzkie np. tygrysi byli tak dzicy, wilcy żarłoczni.
Ogólnie Rzeczownik jest rodzaju męzkiego, gdy oznacza przedmiot płci męzkiéj, albo gdy ma zakończenie męzkie, tj. spółgłoski twarde; i niektóre miękkie.
Jeżeli Rzeczownik jest rodzaju męzkiego, Przymiotnik do niego się odnoszący bierze zakończenie męzkie -y (lub -i).
Imiona ludzkie żeńskie, czyli znaczące płeć żeńską, jeśli przyjmują zakończenie męskie lub nijakie, otrzymują także rodzaj męski lub nijaki.
Nakoniec jak przez odrzucenie męzkiego łacińskiego zakończeniá us, tak téż przez odrzucenie nijakiego zakończeniá um i nijakiego zakończeniá e rzeczowników łacińskich urábiają się w naszym języku rzeczowniki męzkie […].