Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

praesens historicum

Hasło w cytatach: praesentia historica
Język: łaciński

Cytaty

§. 728. Czasu teraźniejszego od słów tak dokonanych, jak niedokonanych często używamy w żywém opowiadaniu, na wyrażenie zdarzeń przeszłych, jakby się działy w obecnej chwili, (jak w łacinie i niemieckiém praesens historicum). Ma on natenczas oczywiście znaczenie czasu przeszłego.

Co do czasu Teraźniejszego to jedno tylko nadmienić tutaj należy, że często go tak od słów dokonanych, jak niedokonanych używamy w żywém opowiadaniu, na wyrażenie zdarzeń przeszłych, jak gdyby się one działy w obecnéj chwili (łacińskie i niemieckie praesens historicum). Ma on natenczas oczywiście znaczenie czasu przeszłego.

§ 596. Pomiędzy wyżej wyliczonemi formami aorystycznemi nie podaliśmy oznaczających czas przeszły form 3 os. l. poj., jako nie różniących się od 3 os. l. poj. czasu teraźniejszego: w Kśw. postawi a r (posuit Apoc. 10, 2), stąpi a v (ascendit Judic. 2, 1) [...]. Mogą to być aorysty lub praesentia historica.

W innych językach słowiańskich, np. w ruskich, używa się praesens historicum od czasowników niedokonanych lub dokonanych (Miklosich, Syntax 778, Vondrák, Vgl. Gr. II, 273), chociaż tam forma 3 os. l. poj. aorystu i czasu teraźniejszego nie jest identyczna.