Historical dictionary
of grammatical terms online

imię rzeczowne

Language: polski

Quotations

O Rzeczownikach albo Imionach rzeczownych.

W szeregu wyrazów odmiennych piérwsze jest Imie, którém nazywamy rzeczy lub ich przymioty. Imie jest więc nazwisko rzeczy, lub jéj przymiotu. Imiona tedy stąd się zowią, jedne rzeczownemi czyli Rzeczownikami, drugie przymiotnemi czyli Przymiotnikami. Cecha imion rzeczownych jest, że odpowiadają na pytanie: kto? albo co?.

Przez przypadkowanie imion rzeczownych rozumiémy odmiany ich zakończenia na wyrażenie liczby i przypadków. Każdy bowiem przypadek odmiennem zakończeniem wyraża wzgląd jednéj i wielu rzeczy. Mamy tedy siedm przypadków w pojedyńczéj i tyleż w mnogiéj liczbie. Przez rodzaje niewiele imion rzeczownych odmienia się [...], gdyż większa część prawie ma jeden tylko już męski, już żeński, już nijaki; lecz przypadkowanie jednakie jest prawie w tych wszystkich, które są tegoż samego rodzaju [...].

Wszelkie nazwy nadane istotom żyjącym, tworom przyrodzenia, rąk ludzkich dziełom i wyobrażeniom umysłowym, oderwanym nazywają się ogólnie po grammatycznemu imionami rzeczownemi, a króciéj rzeczownikami.

Imię jest trojakie: rzeczowne czyli rzeczownik, przymiotne czyli przymiotnik i liczebne czyli liczebnik.

Liczbą w gramatyce nazywamy końcową odmianę istotników czyli imion rzeczownych, dla oznaczenia jednéj albo téż wielu istot. Liczb jest dwie: pojedyńcza, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o jednéj istocie […]; mnoga, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o dwóch, kilku lub więcéj istotach [...].

Wyrazy, które oznaczają osoby, rzeczy, zwierzęta lub pojęcia, nazywamy imionami rzeczownemi albo krócej rzeczownikami.