Historical dictionary
of grammatical terms online

nawias

Language: polski

Quotations

Znamiona łączące. Łącznik (-); albo ( = ) znak łączący zgłoski, np. Cno-ty i na-u-ki. Nawias ( ); są-to dwa łuczki zamykające w sobie jaki znak lub wyrazy. Cudzysłów („); są dwie kreski obok siebie u początku i u końcu cudzych słów, gdy się je przytacza. Mędrzec Chilon mówi ,,Znaj siebie samego.” Odsyłacz (*), (a), (I), znak w pismie odsyłający czytelnika do takiegoż znaku.

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

Nawias (() lub []) zamyka odrębne słowa lub zdanie uboczne lub objaśnienie, które by nawet opuścić można było bez naruszenia myśli.

Nawias obejmuje zdania - tak zwane nawiasowe, które można wypuścić z okresu, lub pojedyncze wyrazy, - również w zdaniu niekoniecznie potrzebne.

Nawias oznacza, że słowa lub zdania nim zamknięte, ściśle do całego zdania nie należą, lecz są dodatkiem piszącego, dla objaśnienia tego, co samo przez się nie byłoby czytelnikowi dostatecznie zrozumiałe, np. Po sercu (jakto mówią) matkę pogłaskało, gdy pieszczoszka swego zobaczyła.

Nawias- ( ) gdy zdanie wtrącone umieszczamy w śród głównego, lub podrzędnego.

Imiona wzięte z języków nowożytnych, używających łacińskiego abecadła, wymawia się i pisze oryginalnie (jak w ich własnym języku), objaśniając trudniejszą wymowę w nawiasie lub w przypisku: Goethe, Schiller, Rousseau, Bordeaux, Byron, Corregio, Shakespeare (Szekspir).

Nawias ( ), [ ].

§ 202. Po sercu (jak to mówią) matkę pogłaskało [...].

W nawiasie zamykamy pojedyncze słowa lub całe zdania, wyrażające jakieś wyjaśnienie lub uzupełnienie treści zdania, w którego środku są umieszczone. Zamiast nawiasu używa się niekiedy dwóch myślników: Po sercu — jak to mówią — matkę pogłaskało.