terminów gramatycznych online
przypadek piąty wołacz
Cytaty
Piąty przypadek kładzie się wołając na kogo, np. panie, królu, matko; stoi téż przy niektórych wykrzyknikach [...].
Rzeczowniki osobowe męzkie (ci Szujscy) oznaczamy tylko w piérwszym przypadku liczby mnogiéj; w następujących zaś przypadkach (wyjąwszy piąty) tracą cechę rodzaju, i mówimy bez różnicy tym mężom, żonom, dzieciom, a nawet tym Zamojskim [...].
V. Przypadek.
Trzy są powody, dla których używamy przypadku 5go.
- Gdy wołamy: ojcze! matko! siostro! i t. d.
Przydatnik jednak położony w przyp. 5, może się kłaść przy rozmaitych przypadkach zaimka osoby 2giéj ty. Np. Tobie, Boże, niech będzie cześć i chwała.
PRZYPADEK PIĄTY, WZYWAJĄCY. (звательный падежъ.)
W języku polskim jest 7 przypadków, podług siedmiu pytań, które są jednakowe na każdy rodzaj i na każdą liczbę. Przypadek 1. Mianujący: Kto? co? 2. Posiadający: do, od kogo? czego? czyj? 3. Dający: Komu? czemu? 4. Ulegający: Kogo? co? 5. Wołacz albo Wołający! 6. Narzędziowy: Kim? czém? z kim? z czém? 7. Przyimkowy: w, na, o, przy, po, Kim? czém?
Liczebniki pięć, ośm [...] też 5-go przypadku nie mają.
Zaimki te, nie mają liczby mnogiéj: nadto zaimek zwrotny nie ma pierwszego i piątego przypadka.
Całkowita deklinacya rzeczownika ojciec tak się nam przedstawi:
W liczbie pojedyńczéj:
Przypadek 1: (kto?) ojciec [...]
" [przypadek] 5: (o!) o ojcze!
Rzeczownik złożony z przymiotnika stojącego w I-szym przypadku i z rzeczownika, odmienia się w obu częściach składowych wedle właściwych im prawideł; np. I i IV przyp. Krasnystaw (miasto w Lubelskiem), ma: II p. Krasnego|stawu, III p. Krasnemu|stawowi, V p. Krasny|stawie! VI p. Krasnym|stawem, VII p. w Krasnym|stawie.
Znakiem tym oddzielamy: a) dopowiedzenia (apozycye), przypadki V-te (Wołacze) i zdania wtrącone.
Przypadki 1-y, 4-y i 5-y nie mają przyimków, n. p. Deus (Bóg), ó Deus (o Boże).