terminów gramatycznych online
akcent diakryt
Cytaty
Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwiérániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli: y nie literas, ále tonos, sive tenores vocum, dźwięki álbo głós słowá własnègo przezywáli.
Inszé accenty álbo krèski, gdzie ich dwie álbo trzy po sobie, áby tylko ostátnia byłá znáczona, uchodząc krèsek wiele, służy do rzeczy.
P. Wielu i jakich Akcentow zażywają Polacy? O. Dwoch: ostrego; ktory się pisze (ʹ), i ciężkiego; ktory się pisze tak (ˋ), tudzież jednej kropki nad literą tak (ż). Procz tego przydane do niektorych liter kreski ich brzmienie odmieniają.
Z bez kropki i kreski pospolitą inszym językom ma pronuncyacyą, naznaczone kropką grubo się mowi; kreską czyli akcentem; cienko, jak gdyby j lub i następowało nap: bez, też, wėź
P. Co to są Znaki Ortograficzne? O. Są pewne kreski lub kropki, ktore się nie już nad literami jak akcenta, lecz między syllabami, słowami, po albo przy całym sensie kładą.
P. Co rozumiesz przez to Akcenty? O. Rozumiem pewne Znaczki położone nad Głoskami, ażeby je wymawiać tonem słabszym albo mocniejszym, i ażeby po tych znaczkach miarkować, rożne nakłonienia głosu (les inflexions de la voix.).
P. Wiele jest w szczególności Akcentow? O. Trzy: Akcent prawy (l’accent aigu); Akcent lewy (l’accent grave); i Daszek (l’accent circonflexe).
W czeskich np. słowach praca, pracował, pracowity, akcent jest zawsze na syllabie pra; u nas zaś przenosi się z syllaby na syllabę: pràca, pracòwać, pracowìty.
AKCENT, 75. Obacz Znamiona.
[TPN/Staszic 1814] „By nad jednogłoskami nie kłaść akcentów. Wszystkie jak w mówieniu, tak w pisaniu zachować mają otwartość, swoje właściwe brzmienie i dźwięk".
Akcent pisany jest dwojaki: prosty ' i podwójny ˆ. Akcent prosty (') oznacza, że trzeba wymówić samogłoskę jasno, ustami szeroko otwartemi i z naciskiem: portugalskie ó nigdy nie brzmi jak polskie, lecz zawsze jak jasne, szerokie o.