terminów gramatycznych online
odmieniać (się)
Cytaty
Z tych ośmiu części mowy, te trzy: Imie, Zaimek, Uczestnictwo odmieniają się przez spadki; słowo odmienia się przez czasy i sposoby: ostatnie cztery nic się nie odmieniają.
Do tej Części mowy, ktora sie Imieniem czyli Nomen nazywa, należą słowa, ktore się odmieniają przez spadki, czyli jak z Łacińskiego mowiemy, ktore się deklinują.
Do tej części mowy, ktora się nazywa Verbum, należą wszystkie słowa, co się odmieniają przez sposoby, czasy i Osoby, czyli jak z Łacińskiego mowiemy, ktore się koniugują, to jest ktorym się mogą dodawać Zaimki: Ja, ty, on; my, wy, oni; tak np. ja chwalę [...] oni chwalą.
Imiosłow czyli Przymiotnik słowowy, jest wyraz pochodzący od słowa, a który się odmienia, już jak Imie przymiotne, już jak słowo: oprawiony.
Części Mowy odmieniają się, już przez Rodzaje, Liczby, Spadki, Stopnie; już przez Tryby, Czasy, Osoby.
Słowa, które się podług tych form odmieniają, nazywamy słowami foremnemi; te które od tych form odstępują w czasowaniu, nieforemnemi się zowią.
Ta odmiana, ta deklinacya przymiotnika, przedstawi nam się na następującym wzorku, w którym odmieniać będziemy jednocześnie przymiotnik z rzeczownikiem.
Otóż jak rzeczowniki odmieniają się przez przypadki, tak znowu czasowniki odmieniają się przez osoby, liczby i czasy.
Podług ryba odmieniają się: a) nazwy żon, zakończone na ina a utworzone od imienia lub tytułu męża: Sapieżyna, starościna. b) nazwy miast i wsi na — ina: Muszyna, Skawina. c) [nazwy] córek na — ówna (ewna): Lindówna, królewna.
§ 41. Posiadamy w języku polskim wiele rzeczowników obcych rodzaju nijakiego, zapożyczonych z języka łacińskiego albo greckiego, jak kolegjum, gimnazjum, liceum. Rzeczowniki te nie odmieniają się wcale w liczbie poj. [...], w dalszych przypadkach odmieniają się prawidłowo, jak dzieło albo pole.