Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sylaba głoski, litery

Język: polski
Geneza: łac. syllaba < gr. syllabḗ 'połączenie, zgłoska'
EJO 1999, 575 Definicja współczesna

Sylaba (zgłoska). Odcinek wypowiedzi stanowiący jedność ekspiracyjną, ruchową i akustyczną, posiadający jedno maksimum donośności, który potencjalnie może być fonetycznie samodzielną wypowiedzią.

Cytaty

  1. Ex Terminatione Nominativi, [na przod trzebá baczyć najpierwszą syllábę, álbo terminácję Nominativi].

Wszystkie wokały przed syllábą no, krotko bywáją wymáwiane.

Syllábá Us, z języká łácinskiego przemienia się w Włoskim ná literę u, ná rzykład. Virtù Virtus Cnotá.

Kiedy dwie Vocales, w jednej Syllábie się łączą, stáją się Diphtongi, to jest, sowito brzmiące Litery, ae, oe, eu, au, jáko: Caesar, Poena, Eurus, Auster, luboć my dopiero máło co słyszymy, żeby, ae, i, oe, sowito brzmiáło, boć te pospolicie wymawiáne bywáją jáko, jedno E.

P. Co to jest Syllaba? O. Jest spojenie w jedno kilku Łamaniow Głosu, to jest dwóch lub więcej Cząsteczek łamanego Głosu. Zatym te Łamania czyli Cząstki Głosu wraz Spojone dają się razem słyszeć, i w mowieniu czasem ich nie można, a czasem i nie trzeba rozłączać. Na przykład słowo Francuskie: donner, gdy się wymawia, łamie się we czworo, jako słyszeć można: d-o-n-é każde zaś dwa łamania są z sobą spojone: don-ner.

Syllaba zaś słowo-w-słowo znaczy z Greckiego spojka od spojenia. Bo dwa łamania Głosu są w jedno spojone.

Słowo to Polska jest Głos łamany na sześć Cząstek, każde zaś trzy Cząstki czynią jednę Spojkę czyli Syllabę, Pol-ska, tak w pisaniu jak i w wymawianiu.

Materiałem, z którego tworzą się głoski, jest wydobywające się z płuc przez krtań do jamy ustnej, ewentualnie także i do nosowej, powietrze, czyli wydech. Wydech rozpada się na pojedyncze takty, to znaczy przerwamu odgraniczone, rytmiczne wyrzuty powietrza, co łatwo zauważyć, kiedy wolno wymawiamy, np. wo-da, u-li-ca, Ma-ło-pol-ska, nie-bez-pie-czeń-stwo. W obrębie jednego taktu wydechowego powstaje jedna głoska lub grupa zgłosek; jest to zgłoska albo sylaba.