Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sylaba głoski, litery

Język: polski
Geneza: łac. syllaba < gr. syllabḗ 'połączenie, zgłoska'
EJO 1999, 575 Definicja współczesna

Sylaba (zgłoska). Odcinek wypowiedzi stanowiący jedność ekspiracyjną, ruchową i akustyczną, posiadający jedno maksimum donośności, który potencjalnie może być fonetycznie samodzielną wypowiedzią.

Cytaty

Ná przykład: Poćże sie: gdzie sie káżdéj litery náturá własna wyraża: i káżda syllábá znácznie sie jedná od drugiéj dźieli.

Ale kiedy rzeczesz, czoło, tám już tè dwie literze,cz, w jedno spojonè przy o, jedną syllábą.

[Górnicki] [...] tedy tu kropki bydź muszą, by sie nie zdáłá jedná sylábá buoi sie Bogá, to jest imperativus:

Kiedy dwie Vocales, w jednej Syllábie się łączą, stáją się Diphtongi, to jest, sowito brzmiące Litery, ae, oe, eu, au, jáko: Caesar, Poena, Eurus, Auster, luboć my dopiero máło co słyszymy, żeby, ae, i, oe, sowito brzmiáło, boć te pospolicie wymawiáne bywáją jáko, jedno E.

De ces Lettres on forme des syllabes. La syllabe est composée d'une, ou plusieurs Lettres p. ex. a-ma-bam. Ce mot vieut du grec συλλαβὴ [syllabḕ].

[...]

Z Liter składają się syllaby: syllaba jest złożenie jednej lub więcej Liter, v. g. a-ma-bam. To słowo pochodzi z greckiego συλλαβὴ [syllabḕ].

Zgłoska czyli Syllaba, jest dźwięk jednej lub kilku głosek wydany w jednym czasie i za jedném wypusczeniem głosu, np. Mo-wa, na-u-czy-ciel.

Słowo składa się z głosek (liter), połączonych w zgłoski (sylaby).

Слова составляются изъ слоговъ, syllab, а слоги изъ буквъ, głosek.

Materiałem, z którego tworzą się głoski, jest wydobywające się z płuc przez krtań do jamy ustnej, ewentualnie także i do nosowej, powietrze, czyli wydech. Wydech rozpada się na pojedyncze takty, to znaczy przerwamu odgraniczone, rytmiczne wyrzuty powietrza, co łatwo zauważyć, kiedy wolno wymawiamy, np. wo-da, u-li-ca, Ma-ło-pol-ska, nie-bez-pie-czeń-stwo. W obrębie jednego taktu wydechowego powstaje jedna głoska lub grupa zgłosek; jest to zgłoska albo sylaba.