terminów gramatycznych online
zaimię
Język: polski
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- O pismowni w języku polskim: Prz/1816
- O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
- Słownik, cz. II (P - Ż): SWil/1861
- Słownik, t. 8: Z-Ż: SW/1900-1927
- Słownik, tom VI. i ostatni (U-Z): L/1807–1814
Cytaty
*ZAIMIĘ, -ienia, n., słowo szkolne, pronomen. Włod. [...].
W Zaimionach może to J przez powinowactwo mieć do czasu miejsce, gdzie się zspotkać muszą wszystkie trzy powinowate Głoski I, Y, J, np. w przypadku Oddawalnym Zaimienia żeńskiego jiy (ei) mojiy Siostrze, twojiy Ciotce i t. d.
Pronomen (Furwort) Zaimię.
Wiele przymiotnikow męzkich umiemy zkrucać w Mianowalnym przypadku [...]. Tak Imiona i Zaimiona, np. gotowy : gotow, krzywy : krzyw, zdrowy : zdow, moja : ma, twoja : twa i t. d. [...] Pięknie dwoimy Przymiotniki np. godny, godzien, wolny, wolen i t. d. Zaimiona np. każdy, każden, ktory, ktoren i t. d.
Zaimek, mka, lm. mki, m. (prze. Zaimię, ienia, lm. iona, n.) gram. osobna część mowy, należąca do odmiennych, która się kładzie za imię, zamiast imienia rzeczownego czyli rzeczownika. Zaimki stosownie do rozmaitych odcieni ich znaczenia, dzielą się na: = rzeczowne lub właściwe, zastępujące same imiona rzeczy, a te na osobiste i zwrotne lub zwracające; = przymiotne, równie jak przymiotniki zgadzające się z rzeczownikami, a te na wskazujące, względne v. łączące, dzierżawcze i dzierżawczo-pytające; = wszystkie zaś na oznaczone; t. j. ściśle pewne imię zastępujące, np. ja, ty, mój, twój, — i nieoznaczone, których imię nie jest z pewnością wyrażone, np. ktokolwiek, jakibądź i t. d.
Zaimek [...] 2. mka, lm. mki, † Zaimię gram. część mowy odmienna zastępująca imię rzeczowne lub przymiotne.
† Zaimię, enia, lm. ona p. Zaimek.
O ile jednak neologizmy Szumskiego utrzymane były w granicach zdrowego rozsądku, to nie można tego powiedzieć o całym ich zestawie u J. Przybylskiego [...].
Nomen substantivum proprium — samowłasne (s. 63), concretum — istotnik podzmysłownik, abstractum — umysłownik (s. 95); pronomen demonstrativum — zaimię wskazywalne (s. 262); verbum — głagoł, adverbium — okoliczniak, praepositio — przedzak, coniunctio — spajak, interiectio — natrącak.