terminów gramatycznych online
liczba pojedyncza
Język: polski
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Cytaty
Imiona mają Liczbę pojédynczą i mnogą: toć i Słowa, dlá zgody z niémi, téż Liczby mieć muszą.
§. 100. Oprócz rodzaju rozróżniamy w imionach i słowach LICZBĘ, ile jest osób lub rzeczy, jedna czy więcéj; np. ojciec, ojcowie; jabłko, jabłka; mysz, myszy. Pierwotnie były w języku naszym trzy liczby: POJEDYNCZA (singularis numerus), PODWÓJNA (dualis), na oznaczenie dwóch tylko rzeczy, i liczba MNOGA (pluralis).
Zarazem rozróżniają się przytém także i liczby, t.j. czy osoba pierwsza jedna jest, czy ich jest więcéj (idę - idziemy) [...] W dzisiejszéj polszczyźnie mamy tylko dwie liczby, pojedynczą i mnogą. Dawniej była jeszcze i liczba podwójna, ta jednak tak jak w deklinacyi, wyszła z używania w wieku XVII.
W infinitywie sufiksalne i było akutowe [...], w praesens cyrkumfleksowe jak wynika z tego, że od 2 osoby l. pojedynczej począwszy, pod wpływem wygłosowych jerów, dostało to sufiksalne i później nowoakutową długość, utrzymaną też we wszystkich językach w przeciwieństwie do skróconego regularnie i w infinitywie, oraz że nie nastąpiło posunięcie przycisku. Ta przyciskowa zaś cyrkumfleksowa przeszła w nowoakutową.
Powstała najpierw postać liczby mnogiej igły [...], przeniesiona potem i do liczby pojedyńczej.