Historical dictionary
of grammatical terms online

określenie

Language: polski

Quotations

Wyrazy do okréślenia lub dopełnienia którejkolwiek części zdania służące, same przez inne wyrazy okréślane i dopełniane być mogą. Z takiego połączenia wyrazów utworzone okréślenia i dopełnienia, zwać się mogą złożonemi.

Piérwszy człowiek nazywał się Adam. Przymiotnik „pierwszy” jest okréśleniem przedmiotu zdania człowiek; a zaś Adam służy do dopełnienia słowa nazywał się.

Gdy przy jednym wyrazie jest kilka okréśleń lub dopełnień, ważniejsze z nich zajmują piérwsze miejsce, a potém się kładą podrzędne.

Pierwsze z nich, to jest formy liczby mn.: zbiednieli, zgłodnieli,... używają się jako orzeczenia w zdaniu; drugie zaś, to jest zbiedniali, zgłodniali — jako określenia; np. ludzie zbiednieli, zgłodnieli, dzieci zgłodniały; w przeciwstawieniu do: ludzie zgłodniali, lub dzieci zgłodniałe oczekują pomocy, i t. p.

Określenia i ich rodzaje. Części podmiotu i orzeczenia rozwiniętego z wyłączeniem podmiotu zasadniczego i orzeczenia zasadniczego, mają wspólną nazwę określeń. Określenia, wyrażające 1) właściwość, są: a) przydawka [...]. b) dopowiedzenie [...]. c) dopełniacz [...]. Określenia wyrażające 2) stosunek: a) okolicznik miejsca [...]