terminów gramatycznych online
przymiotnik zdrobniały
Język: polski
- Część II. O Imieniu: Mucz/1825
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- O tworzeniu się w języku naszym przymiotnika: Malin/1869
- Przymiotnik: Br/1848
- Rozdział III. O Przymiotniku: Szt/1854
- Składnia: Łaz/1861
- Sprawozdanie: Oż/1883
Cytaty
O przymiotnikach zdrobniałych zobacz niżéy.
Dlaczego przymiotniki zdrobniałe nie są tak liczne, jak rzeczowniki zdrobniałe? […] Kiedy jednak przymiotniki mogą być zdrobniałe? […] Wszelako w razach, gdzie wyraża się zdrobniałość nie rzeczownika, ale przymiotu i własności osoby lub rzeczy, tam przymiotniki mogą być zdrobniałe.
W stopniowaniu bezwzględnym zeszczuplając przymioty, tworzymy Przymiotniki zmalałe, i zdrobniałe. [...] Zdrobniałe przymiotniki, prócz drobnéj cząstki przymiotu, wyrażają skłonność uczucia osoby mówiącej ku przymiotowi, uważanemu w stosunku do rzeczy okréślonéj.
Przymiotniki zdrobniałe są te, które od oznaczają okréślenie pieszczotliwe, np. konik bieluchny, bielutki, bieluteńki, bieluśki.
Zdrobniałe czyli spieszczone przymiotniki. [...] Zdrobnieniu czyli spieszczeniu ulegają te przymiotniki, które nie oznaczają przymiotów odrażających lub przymiotów wielki rozmiar wyrażających; nie ulegają przeto pieszczeniu, np. cierpki, kwaśny, gorzki [...] bo te przymioty naturze pieszczenia są przeciwne [...].
Lud nasz, a nawet osoby wyksztáłcone, używają, w potocznéj i poufałéj mowie przymiotników zdrobniałych, rozmajitemi pogłosami urobionych […].
Lecz lud nasz używá nie tylko przymiotników zdrobniałych, lecz także urábiá od niektórych przymiotników zgrubiałe pogłosem ɦn, który łączy s piérwotnikiem za pomocą spójki ja […].
Dołączyć wszystkie jeszcze zdrobniałe przymiotniki do tego działu; a odnoszące się do wszystkich przedmiotów jakie nas tylko otaczają.
Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego [...].
Etymologia — pierwoskładnia, słowotwórstwo: radix — pierwiastek, praefixum — nagłos, suffixum — pogłos, thema — pień, temat, terminatio — końcówka, gradus incomparabilis — przymiotnik zdrobniały, zgrubiały.