Historical dictionary
of grammatical terms online

część mowy

Language: polski
Etymology: łac. pars orationis
EJO 1999, s. 99 Contemporary definition

Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.

Quotations

Namiestnictwo jest część mowy, ktorej wystrzegájąc się częstego powtarzánia Imion záżywamy, miásto sámych Imion.

Verbum názywa się słowo lub część mowy, ktora przez czasy i osoby staczána bywa, znácząc co czynić abo przyjmowáć.

I. Co do wielkich głosek;

Piszą się one: 1) Na początku każdego pisma. 2) Na początku periodów. 3) Na początku każdego wiersza poetycznego [...]. 6) W częściach mowy, np. Rzeczownik, Przymiotnik i t. d.

Dla porządku i lepszego zrozumienia się, dzielemy wyrazy na rozmaite gatunki, albo klassy, które częściami mowy nazywamy.

Tę omyłkę postrzegł Jakubowicz, i daje bardzo dobre prawidło, że przysłówek nie, wtenczas jest oddzielną częścią mowy, kiedy jest wyrazem zaprzeczającym.

Br/1848, p. 28 Definition

Zbiór wyrazów różniących się znaczeniem, nazywa się częścią mowy.

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

(,) Przecinek oznacza najkrótszą przerwę głosu. W pisaniu używa się bez względu nawet na okres, kiedy z kolei wyrażamy kilka jednakowych części mowy […].

Zdania takie są zawisłe jedne od drugich i łączą się za pomocą spójników podwójnych, (повторительные и противительные союзы), oraz innych części mowy odpowiadających sobie, np. chociaż — jednak; jeżeli — tedy; gdy — więc; ponieważ — zatem; jak — tak; im — tym; kto — ten; co — to i t. p.

Poznanie części mowy każdéj z osobna zależy na tym, aby wiedziéć, w czym jedna do drugiéj podobna, a w czym różna. Różnica jednéj części mowy od drugiéj nie zależy na saméj powierzchowności, to jest na zakończeniu, odmianie, rządzie i t. d., ale także na wewnętrznym ich znaczeniu.

Szt/1854, p. 7 Definition

Jest dziesięć osobnych części mowy, które w takim kładę porządku jak następują: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imięsłów, przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, do tych należy także przyrost.

Szt/1854, p. 9 Definition

Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.