terminów gramatycznych online
część mowy
Geneza: łac. pars orationis
Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.
Cytaty
CZĘŚĆ [...] - 2) gram.: 'część mowy' część mowy pars oracionis R y5v (md) [...] Części mowy, działy, rozdziały partes oracionis RN (k. tyt.).
Namiestnictwo jest część mowy, ktorej, w[y]strzegając się częstego powtárzánia Imion, záżywamy miásto samych Imion.
Konjunkcya jest jedna cząstka mowy, ktora wszystkie części mowy pospołu złącza.
I. Co do wielkich głosek;
Piszą się one: 1) Na początku każdego pisma. 2) Na początku periodów. 3) Na początku każdego wiersza poetycznego [...]. 6) W częściach mowy, np. Rzeczownik, Przymiotnik i t. d.
Dla porządku i lepszego zrozumienia się, dzielemy wyrazy na rozmaite gatunki, albo klassy, które częściami mowy nazywamy.
Poznanie części mowy każdéj z osobna zależy na tym, aby wiedziéć, w czym jedna do drugiéj podobna, a w czym różna. Różnica jednéj części mowy od drugiéj nie zależy na saméj powierzchowności, to jest na zakończeniu, odmianie, rządzie i t. d., ale także na wewnętrznym ich znaczeniu.
Jest dziesięć osobnych części mowy, które w takim kładę porządku jak następują: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imięsłów, przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, do tych należy także przyrost.
Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.
Dosprawian jest czwartą z kolei częścią mowy,— utworzony dla obrazowania rozmaitéj spraw właściwości pod względem czasu, miejsca i innych zewnętrznych stosunków, jak niemniéj pod względem ich cech zewnętrznych.
Mówiliśmy dotąd o rozmaitych rodzajach wyrazów: mówiliśmy o rzeczownikach, przymiotnikach, zaimkach, liczebnikach, czasownikach, przysłówkach, przyimkach, i wykrzyknikach. A dlaczegośmy o nich mówili? Oto dlatego, że z nich jakby z części składa się cała mowa nasza. Nazwano je też przeto częściami mowy.
W VI. p. 1. m. tych części mowy: dobrymi dziełami, polami, kochającymi dziećmi itd. (Zresztą niżej przy ymi).