Historical dictionary
of grammatical terms online

przypadek

Language: polski
EJP 1991, 275 Contemporary definition

Przypadek jest morfologiczną kategorią fleksyjną imion. Podstawową funkcją kategorii przypadka jest funkcja składniowa, polegająca na sygnalizowaniu związków syntaktycznych istniejących między składnikami wypowiedzenia.

Quotations

Że ponieważ nie mowiemy Polszka, lecz Polska, w inszym przypadku w środek więcej liter wtrącać nie powinniśmy, ponieważ każdy spadek (casus) z mianującym powinien się zgadzać, a tylko różnymi literami, kończyć się powinien.

[Kleczewski - wart odnotowania? nie w zn. gramatycznym?]

W ogólności jednak to pamiętać należy, iż rzeczowniki zawisłe od tegoż samego słowa, gdy są położone w odmiennych przypadkach, nie tworzą części jednorodnych, np. daj ubogiemu jałmużnę; w jednakowym zaś położone przypadku, poczytują się za części téjże saméj natury, np. daj biédnemu chleba, odzienia i pieniędzy.

Przypadkowanie jest to odmiana grammatyczna, która pokazuje jak nam jaki wyraz przypada do myśli. Np. Taki wyraz jak kwiatek przypada mi do myśli jako rzecz, które jest; kwiatem, jako rzecz, którą się bawię lub zachwycam; kwiatka, jako rzecz, któréj nie chcę lub pragnę, i właśnie te okoliczności, w jakich kwiatek się znajduje, przypadkami nazywam.

Przypadki poznają się głównie po słowie, daléj po przyimku, po pytaniu, a niektóre i po zakończeniu.

При именахъ существительныхъ должно замѣтить: родъ rodzaj, число liczbę, падежъ przypadek.