Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przedmiot przysłówkowy okolicznik

Hasło w cytatach: przysłówkowy
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • O zdaniu wykształconém czyli określoném: Gr/1861

Cytaty

Jeżeli orzecznikiem jest czasownik lub przymiotnik dodaje mu się według potrzeby rzeczownik w jednym ze spadków zależnych [...], a rzeczownik taki stojący w spadku zależnym nazywa się przedmiotem czyli objektem. Przedmioty zaś są dwojakie, t. j. 1) dopełniające, 2) przysłówkowe czyli adwerbialne. Niektóre bowiem czasowniki i przymiotniki są tego rodzaju, że dokładniejszego określenia niezbędnie wymagają [...].

Często można wprawdzie czasownik lub przymiotnik zrozumieć bez przedmiotu dopełniającego; ale mówiący może czuć i uważać potrzebę dokładniejszego określenia czynności jakimkolwiek sposobem, tak że jeszcze dodaje: 1) Miejsce czynności. 2) Czas. 3) Sposób wraz z narzędziem. 4) Przyczynę czynności. Takie dokładniejsze określenie nazywamy przedmiotem lub objektem dokładniéj określającym. Ten przedmiot jest albo przysłówkiem, albo téż spadkiem z przyimkiem lub bez przyimka, i dla tego nazywa się także przedmiotem przysłówkowym czyli objektem adwerbialnym.

Składni poświęcona była książeczka S. Gruszczyńskiego.

Terminologia. Propositio simplex — zdanie pierwotne, gołe [...], obiectum — przedmiot, obiekt dopełniający, dopełnienie, obiectum adverbiale — adwerbialny, przysłówkowy, dokładniej określający, przysłówek adwerbialny, attributum adiectivum — przydatek, atrybut [...].