terminów gramatycznych online
spadek
Cytaty
CASUS. Spadek. Casus nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus, et ablativus. Per hos enim casus, omnium generum nomina, pronomina, participia declinantur.
Quid est casus? Est gradus declinationis, vel finalis variatio dictionum.
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość, Przyrownánie, Rodzaj, Liczbá, Wyobráżenie, Spadek. Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus
Spadkow Imion wiele są? Sześć. Ktore? Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Odbierájący.
Casus Nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.
Ucześnikowi wiele przypada? Sześć. ktore? Rodzaj, spadek, czás, známionowánie, liczbá i wyobráżenie.
Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.
Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.
Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.
Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.
Imioná [...] nie deklinują się same przez się jáko w Łacińskim i Polskim języku; to jest, że ják się najdują w miánującym spadku, ták i we wszystkich spadkách tęż záchowują terminácyą, w żadnym się spadku nie odmieniájąc.
Z tych ośmiu części mowy, te trzy: Imie, Zaimek, Uczestnictwo odmieniają się przez spadki; słowo odmienia się przez czasy i sposoby: ostatnie cztery nic się nie odmieniają.
Deklinacya jest odmienianie Imion w ostatnich sylabach przez spadki.
Gdy więcej niż jedno będzie Substantywow poprzedzających, na ten czas Zaimek tak z niemi zgadza się, jak Adjectivum z wielu Substantywami; wyjąwszy zgadzanie co do spadku.
Spadek jest to zmiana zakończenia rzeczownika; n. p. biskup, biskup-a, biskup-owi; p, a, owi są w tym przykładzie spadkami.
Rzeczowniki mają w każdéj liczbie po siedm spadków.
,,[…] Zajimki ɳikt, ɳic, dawniéj w bierniku, nárzędniku i miejscowniku w ten sposób odmieniáno, jiż między zgłoskę ⴅi, a względne spádki zajimka kogo, zego kładziono temi spádkami rządzące przyjimkiém […]".