Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spadek

Język: polski

Cytaty

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Imioná [...] nie deklinują się same przez się jáko w Łacińskim i Polskim języku; to jest, że ják się najdują w miánującym spadku, ták i we wszystkich spadkách tęż záchowują terminácyą, w żadnym się spadku nie odmieniájąc.

Tak też kiedy w różnych spadkach (casus) lub czasach (tempus) przeniesione będzie uderzenie na Е.

Spadkow (casus) zaś Siedm. 1.) Именительный, Mianujący. 2.) Родительный, Rodzący. 3.) Дательный, Dawający. 4. ) Винительный, Oskarżający. 5.) Звательный, Wzywający. 6.) Творительный, Czyniący. 7.) Предложный, Przekładalny. zowie się ten i Сказительный, Objawiający.

[Имена мужескаго и женскаго рода, кончащїяся на А, въ родительномъ падежѣ единственнаго числа̀ перемѣняютъ А на ЬІ или И, въ дательномъ на Ѣ, въ винительномъ на У, въ творительномъ на ОЮ или [65]ОЙ, въ предложномъ на Ѣ; въ именительномъ множественнаго числа на Ы или И; въ родительномъ на Ъ; въ дательномъ на АМЪ; въ винительномъ на Ъ, Ы или И; въ творительномъ на АМИ; въ предложномъ на АХЪ. Звательные падежи въ обоихъ числахъ подобны именительнымъ; что все явственнѣе и обстоятельнѣе показываетъ слѣдующая таблица и примѣры. Łomonosow, 1757, § 143. ]

Imiona Miast i przezwisk (Nomina Urbium et Cognominum) kończące się na ОВЪ, ЕВЪ, ИНЪ, СКЪ, skłaniają się w pięciu pierwszych spadkach małej liczby, i w mianującym wielkiej liczby, na kształt istotnych kończących się na Ъ