Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spadek

Język: polski

Cytaty

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Imioná [...] nie deklinują się same przez się jáko w Łacińskim i Polskim języku; to jest, że ják się najdują w miánującym spadku, ták i we wszystkich spadkách tęż záchowują terminácyą, w żadnym się spadku nie odmieniájąc.

Tak też kiedy w różnych spadkach (casus) lub czasach (tempus) przeniesione będzie uderzenie na Е.

Spadkow (casus) zaś Siedm. 1.) Именительный, Mianujący. 2.) Родительный, Rodzący. 3.) Дательный, Dawający. 4. ) Винительный, Oskarżający. 5.) Звательный, Wzywający. 6.) Творительный, Czyniący. 7.) Предложный, Przekładalny. zowie się ten i Сказительный, Objawiający.

[Имена мужескаго и женскаго рода, кончащїяся на А, въ родительномъ падежѣ единственнаго числа̀ перемѣняютъ А на ЬІ или И, въ дательномъ на Ѣ, въ винительномъ на У, въ творительномъ на ОЮ или [65]ОЙ, въ предложномъ на Ѣ; въ именительномъ множественнаго числа на Ы или И; въ родительномъ на Ъ; въ дательномъ на АМЪ; въ винительномъ на Ъ, Ы или И; въ творительномъ на АМИ; въ предложномъ на АХЪ. Звательные падежи въ обоихъ числахъ подобны именительнымъ; что все явственнѣе и обстоятельнѣе показываетъ слѣдующая таблица и примѣры. Łomonosow, 1757, § 143. ]

Imiona Miast i przezwisk (Nomina Urbium et Cognominum) kończące się na ОВЪ, ЕВЪ, ИНЪ, СКЪ, skłaniają się w pięciu pierwszych spadkach małej liczby, i w mianującym wielkiej liczby, na kształt istotnych kończących się na Ъ

Przysłówki znaczącé przymiot kończą się pospolicie na ly, i nájczęściéj, jeśli słowo rządzi spadkiem czwartym, przysłowek kładnie się po spadku, lubo czasem lepiéj jest położyć go przed słowem po przypadku piérwszym, n.p. he beat him severely Bił go okrutnie. You basely wrong my honour Podłomyślnie czynisz mi krzywdę.