terminów gramatycznych online
imię nazwa, część mowy
Geneza: łac. nomen
Nomen (imię). Tradycyjnie (od starożytności) leksem odmieniający się przez przypadki, tj. w językach takich jak łacina czy polski rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik. Na zasadzie analogii pojęcie nomen w językach nie mających kategorii fleksyjnej przypadku lub wykorzystujących ją w inny sposób (dla innych klas wyrazów) odnosi się do leksemów pełniących podobne funkcje semantyczne i syntaktyczne.
Cytaty
NOMINA CIVITATUM. Namen der Städte. Imioná Miast.
Litera w, która się kładzie przed imionami, raz sama, drugi raz z literą e złączona bywa [...] Spytałby kto, czemu też nie mowię: we lesie, we mieście, we Warszawie?
Czyli imiona konczące się na a oskarżający spadek konczyć powinny ą czyli ę [...] wielkę łaskę, albo: wielką mi łaską czynisz [...] Rowna tej wątpliwość jest o rządzeniu słow imionami: Na przykład pospolicie mowiemy, Dwoch mi powiedziało [...] ktore w mianującym, położone bydź powinny: Dwaj mi powiedzieli.
Ztąd wyłączyć potrzeba Е. w słowach (Verbum), gdzie uderżenie przenosi się z ostatnej sylaby na E. składające drugą sylabę ku końcowi: держу, trzymam, держишь trzymasz [...] tak też w imionach: Плечо, plec, плечи, plecy.
Wszystkie Rossyjskie rzeczenia dzielą się na ośm części, i do nich się odnoszą, które są: Imie Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum), Uczesnictwo (Participium), Przysłowie (Adverbium), Przekładanie (Praepositio), Łączenie (Coniunctio), Międzymiot (Interiectio).
Rossyjskie istotne imiona są czterech rodzajow: Męskiego (Masculinum), Białogłowskiego (Fœmininum), trzeciego, albo śrzedniego (Neutrum) i powszechnego (Commune).
A. Wyrazy do trzeciej części mowy należące dla tego nazywają się Przedimkami, że się zawsze przed imionami kładą, np. nie można powiedzieć: idę ojca od, idę matki do, lecz koniecznie trzeba mówić: idę od ojca, idę do matki.
B. Przedimki oznaczaj rozmaite stosunki między dwiema rzeczami albo osobami, np. książka leży na stole, pod stołem, w stole, przy stole.
C. Przedimki się nie odmieniają, prócz że niektóre dla łatwiejszej wymowy czasem się przedłużają, np. we mnie, zamiast; w mnie; ode mnie, zamiast: od mnie; ze mną, zamiast: z mną.
Ludzie przy początkowem tworzeniu wyrazów na oznaczenie rzeczy zmysłowych, trzymali się tej naturalnej zasady: iż zwierzętom dawali imiona podług głosu, a rzeczom nieżywotnym podług dźwięku, które one wydawały.
Słusznie rzeczownik zowiemy także imieniem rzeczownem, każda bowiem rzecz musi mieć przecie swoję nazwę, swoje imię i tak np. rzecz, na której leżą zwykle książki i papiery nasze, ma imię „stół” [...].
Rzeczowniki, przymiotniki, zaimki i liczebniki nazywamy ogólnie imionami.
Co się tyczy przysłówka „nie,“ pamiętać należy, że takowy spaja się właściwie tylko z imionami (rzeczownikami, przymiotnikami, imiesłowami...).
Przyimki złożone piszą się razem: naokoło, wpośród, poza, ponad i t . p . a osobno tylko z: z pośrod, z popod, z za i t. p.; oczywiście także formy wzdłużone przyimków przed imionami: przede drzwiami i t. p.
Przyimek z osobno przed imionami np.: z panem, z żalem, z tobą, z wielkim strachem, z trzecią osobą itp. Razem przed spółgłoskami głośnymi w wyrazach złożonych: b, b(i), d, dź [...] z, ź, np.: zbratać się, zdrobniały, zlepić, zrzynać [...].