terminów gramatycznych online
liczebnik nieokreślny
Język: polski
- Deklinacja liczebników: Łoś III/1927
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- O Liczebnikach: Malin/1869
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Cytaty
[...] Wszystkie powyżéj wymienione liczebniki okréślające dokładnie i szczegółowo już to jilość przedmiotów, już to porządek liczebny, jako téż wszelkie od liczebników głównych pochodne nazywámy, jidąc za analogiją zajimków okréślnych i nieokréślnych, liczebnikami okréślnemi, które odróżniámy od liczebników nieokréślnych, schodzących się poniekąd z zajimkami nieokréślnemi. Takiemi są odpowiadające na pytanie jile, ɣele, mnogo, mało, ɳeco, coś. Kilka, kilkoro oznaczá liczbę wyższą nad dwa, a niższą czyli mniejszą od dziesięciu; kilkanáśće oznacza liczbę większą od dziesięciu, a mniejszą od dwudziestu [...]. Liczebnik pytający i względnyn jile wráz ze wskazującym tyle náleży również do liczebników nieokréślnych. Widzim tedy s tego wszystkiego, co się powyżéj powiedziało, ze liczebniki pod względem swéj formy nie różnią się wcale od form rzeczowników, przymiotników i zajimków, s któremi to ostatniémi co do niektórych szczegółów zostają w pewnym stopniu powinowactwa.
§ 363. Liczebnik także ogranicza zakres pojęcia rzeczownego [...]. Ograniczenie to dokonywa się przez oznaczenie liczby jednostek, albo też kolejności [...]; w pierwszym razie służą do tego liczebniki główne, w drugim — porządkowe. Ograniczenie może być zaznaczone w przybliżeniu przez liczebniki nieokreślne: kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt.
Między formami przypadkowemi liczebnika pięć i in. a dwa nie było wspólności końcówek, a mimo to powstała forma pięciu analogicznie do dwu i ta analogja objęła także liczebniki nieokreślne, np. kilka, wiele, a nawet rzeczowniki, które za liczebniki poczytywano, np.para, siła = 'wiele', a od których także tworzą się formy G. kilku, wielu, paru, stp. siłu, I. kilkoma, paroma, według dwu, dwoma.
Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego [...].
Nomen numerale cardinale — liczebnik główny, ordinale — porządkowy, collectivum — zbiorowy, multiplicativum — składowy, proportionale — gatunkowy, indefinitum — nieokreślny, pronomen reflexivum — zaimek zwrotny, demonstrativum — wskazujący, infinitum — nieokreślony, verbum (in)transitivum — (nie)przechodne.