terminów gramatycznych online
liczba mnoga
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Cytaty
Numerus, Liczba, à ta dwojaka. Numerus singularis, Liczba pojedyncza. Pluralis mnoga.
1) Między imionami ludzkiemi a zwierzęcemi dwie zachodzą różnice co do rodzaju: 1) że ludzkie, będąc przez zakończenie swoje jednego rodzaju, mogą przez domyślną stać się innego rodzaju, a zwierzęce nie mogą. 2) Że w liczbie mnogiéj imiona ludzkie, rodzaju męskiego, zachowują pospolicie swój rodzaj, np. dzielny żołnierz, dzielni żołnierze; zwierzęce zaś przechodzą pospolicie do rodzaju żeńskiego, np. dzielny koń, dzielne konie [...].
Mało jest na świecie rzeczy, np. słońce, księżyc, których by więcéj nad jednę nie było; wiele zaś takich znajduje się, których jest mnogo, a przecię jedno tylko mają imie, np. kwiat, gwiazda, matka. Jednoż więc imie z małą odmianą znaczy już rzecz jednę, już mnogą liczbę tychże rzeczy. Odmiana taka zowie się liczbowaniem, czyli odmianą przez liczby, których jest trzy: pojedyńcza, mówiąc o jednej rzeczy, np. córka; podwójna, mówiąc o dwóch, np. dwie córce; [liczba] mnoga, mówiąc o wielu, np. córki.
Przez przypadkowanie imion rzeczownych rozumiémy odmiany ich zakończenia na wyrażenie liczby i przypadków. Każdy bowiem przypadek odmiennem zakończeniem wyraża wzgląd jednéj i wielu rzeczy. Mamy tedy siedm przypadków w pojedyńczéj i tyleż w mnogiéj liczbie. Przez rodzaje niewiele imion rzeczownych odmienia się [...], gdyż większa część prawie ma jeden tylko już męski, już żeński, już nijaki; lecz przypadkowanie jednakie jest prawie w tych wszystkich, które są tegoż samego rodzaju [...].