Historical dictionary
of grammatical terms online

liczba mnoga

Language: polski
EJO 1999, 337 Contemporary definition

Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).

Quotations

Liczba mnogá czyni się z liczby pojedyńczej dodając głoskę s, np. book książka books książki.

Rzeczowniki liczby mnogiéj nie kończącé się na S, częstokroć w przypadakch wyrażonych dobiérają ie bez odcinka np. the womens favorite. Faworyt niewiast; kończącé się zaś na y w liczbie mnogiéj albo dobierają 'S z odcinkiem, albo y zamieniają na ies np. his Majesties albo his Majesty's revenues dochody J.K. Mci.

Br/1848, p. 31 Definition

Liczba pojedyńcza służy do oznaczenia jednego rzeczownika; liczby mnogiéj używa się do oznaczenia dwóch, lub więcéj rzeczowników, n. p. Polak, Polacy; miasto, miasta.

Liczba mnoga tworzy się poprzez dodanie głoski s do rzeczownika liczby pojedyńczéj.

Liczba mnoga.

Liczbą w gramatyce nazywamy końcową odmianę istotników czyli imion rzeczownych, dla oznaczenia jednéj albo téż wielu istot. Liczb jest dwie: pojedyńcza, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o jednéj istocie […]; mnoga, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o dwóch, kilku lub więcéj istotach [...].

Zaimek, zastępujące dopełnienie, gdy czynność podmiotu jest zwrócona na sam podmiot, nazywa się zaimkiem zwrotnym; używamy go bez względu, czy osoba jest piérwsza, druga, czy trzecia, liczby pojedyńczéj, czy mnogiéj, wszystkich trzech rodzajów.

VI. przyp. l. mn. w deklinacyi przymiot. i zaim. w rodzaju męskim (tak przy osobowych jak rzeczowych) ym i (imi), a w rodzajach żeń. i nij. emi: pilnymi uczniami, siwymi końmi, okrągłymi stołami, ale: z kochanemi siostrami, wielkiemi dziełami.

Zakończenie ay. I. a) Przyswojone rzeczow. z łacińskiego i greckiego, tam nijakie a u nas męskie, mają w 1. przyp. l. m.a (na 1. miejscu) obok — y.

Liczby: pojedyncza, mnoga, podwójna.

Rozróżniamy deklinację rzeczowników [...] Rodzaje: męski, żeński, nijaki. Odmiana męsko osobowa rzecz. (M. Anieli...) i rzeczowa w l. mn. (Anioły...)

Strona czynna. Tryb orzekający. [...] Tryb przypuszczający. Czas teraźniejszy: l. p. pisałbym, pisałabym, pisałobym - byś, by, l. m. pisalibyśmy [...] Czas przeszły: pisałbym był, pisałabym była... Tryb rozkazujący.