terminów gramatycznych online
czas teraźniejszy praesens
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Członem nienacechowanym w obrębie kategorii czasu jest cz. teraźniejszy (nieprzeszły), oznaczający najczęściej współczesność zdarzenia w stosunku do momentu mówienia lub in. momentu czasowego odniesienia wyznaczonego przez kontekst.
Cytaty
Teraźniejszy czás znaczy ákcyą dopiero się dziejącą, jáko to je chante, śpiewam [ʃpiewam].
Le tems présent, czás teraźniejszy.
Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały.
Czas teraźniejszy okazuje, co się teraz dzieje; np. kocham bliźniego.
Jak czas teraźń. lica niedokon.
Sp. łącz. czasu ter..
Sp. ozn. czasu teraźniej..
Cz. teraź..
Czas teraźniejszy wychodzi wprost ze sposobu rozkazującego, dobiérając trojakie znamiona: a, y, (i, é), [...] e, według trojakiéj odmiany.
Przy dalszym rozwoju sprawomianu, gdy myśl badawcza ujrzała w stworzenin, nie martwotę zastygłą, ale życie ciągle bieżące, rozwijane szeregiem spraw dokonywających się obecnie, wywoływała następne przemiany dla czasu teraźniejszego w różnych jego zwrotach i posługach, zawsze poczynających się od równobrzmienia z pierwiastkiem, aż do ostatniéj jego głoski, np.: tworzy.
Tryby wyrabiają się w stanach, a są następujące: [...] 6. Czasownik, tryb, w którym piérwiastek przerobiony zostaje na czasy, a tych jak wyżej przytoczono jest cztéry: a, przeszły, b, teraźniejszy, c, przyszły, d, dawny.
[...] Przeto téż formy czasu teraźniejszego tak słów dokonanych, jako téż i jednotliwych, oznaczają czynność dokonaną w przyszłości, czyli jednym słowem czas przyszły dokonany; albowiem chociáż myśl nasza nie jest zdolną pochwycić czynności dokonanéj lub chwilowéj z jéj odbywaniem w dobie obecnéj, zdolną jest jednakże wyobrazić ją sobie jako dokonaną w przyszłości.
Tym niedostatkiem czasu teraźniejszego różnią się słowa dokonane i jednotliwe od słów niedokonanych i częstotliwych, których forma czasu teraźniejszego oznaczá zarazem czynność trwającą w teraźniejszości; np. pise [...]. Wszystkie słowa pojedyńcze czyli niezłożone s przyjimkiem, tak piérwotne, jak pochodne, oprócz wymienionych pod nrem 3im i słów jednotliwych, są słowami niedokonanemi.
Czas teraźniejszy oznacza czynność rozpoczętą i obecnie trwającą, np. uczeń pisze, brat czyta, pies szczeka, wilk wyje, bydło się pasie itd.
P. Ile jest głównych czasów? O. Głównych czasów jest trzy: teraźniejszy, przeszły i przyszły. [...] Słowo jest w czasie teraźniejszym, wtedy, kiedy jego czynność wykonywa się teraz, w tej chwili.
Czas teraźniejszy, przyszły, przeszły i zaprzeszły.