terminów gramatycznych online
czas teraźniejszy praesens
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Członem nienacechowanym w obrębie kategorii czasu jest cz. teraźniejszy (nieprzeszły), oznaczający najczęściej współczesność zdarzenia w stosunku do momentu mówienia lub in. momentu czasowego odniesienia wyznaczonego przez kontekst.
Cytaty
Ukazujący Sposob. Indicatif. Czas teraźniejszy. Présent [...]. Je suis, ja jestem.
P. Wiele jest Czasow? O. Jest ich tylko trzy właściwie, le présent, teraźniejszy; le passé, przeszły; et l'avenir, przyszły; dla tego te Czasy nazywać będziemy trois temps naturels, trzy właściwe czasy. P. Zda mi się, że się więcej czasow znajduje w Sposobieniach Czynosłow? O. To prawda, wyliczyliśmy ich jedenaście [...]. Ale te wszystkie Czasy należą do jednego ze trzech właściwych Czasow [...]. P. Ktore są trzy Właściwe Czasy Czynosłow? O. Są te: Teraźniejszy (Présent), Przeszły Nieoznaczony (Prétérit Indéfini), i Przyszły (Futur).
Czas teraźniejszy znaczy, iż co jest, albo się dzieje, tego Czasu, ktorego mowią.
Czasów jest:
1) w trybie oznajmującym cztery, to jest: [czas] teraźniejszy (Praesens), np. znam; [czas] przeszły (Preteritum), np. znałem; [czas] zaprzeszły (Plusquamperfectum), np. znałem był, i [czas] przyszły (Futurum), np. będę znał albo znać będę i t. d.
TRYB OZNAJMUJĄCY
Czas teraźniejszy
znam [...].
Czas teraźniejszy, formuje się zawsze z trybu bezokolicznego, a to w pierwszej regularnej formie przez zamianę ć na m, np. znać, znam, w drugiej przez zamianę ć na ę, np. mówić, mówię, w trzeciej przez zamianę yć na ę, np. uczyć, uczę.
3cia osoba l. p. trybu rozk. formuje się zawsze z trzeciej osoby l. p. czasu teraźn. trybu oznajm. przez dodanie syllaby niech, np. zna, niech zna; mówi, niech mówi i t. d.
3cia osoba l. m. formuje się zawsze z trzeciej osoby l. m. czasu teraź. trybu oznajm. przez dodanie syllaby niech, np. znają, niech znają; ciągną, niech ciągną.
Czas terazniejszy: Sieję, siejesz, sieje; siejemy, siejecie, sieją.
Teraźniejszy, praesens.
Czas teraźniejszy 1. Formuje się z trybu bezokolicznego poprzez odrzucenie znaku to, a dodanie zaimków osobistych, I, thou, he, she, it, we, i. t. d. Wszystkie jego osoby są podobne do trybu bezokolicznego, wyjąwszy drugą i trzecią liczby pojedyńczéj, z których druga przybiera st lub est, podobnie jak stopnie najwyższe, trzecia s lub es, podobnie i dla téj saméj przyczyny co rzeczowniki w liczbie mnogiéj. [...] Czas teraźniejszy wyraża istnienie lub działanie obecne.
Przy dalszym rozwoju sprawomianu, gdy myśl badawcza ujrzała w stworzenin, nie martwotę zastygłą, ale życie ciągle bieżące, rozwijane szeregiem spraw dokonywających się obecnie, wywoływała następne przemiany dla czasu teraźniejszego w różnych jego zwrotach i posługach, zawsze poczynających się od równobrzmienia z pierwiastkiem, aż do ostatniéj jego głoski, np.: tworzy.
Tryby wyrabiają się w stanach, a są następujące: [...] 6. Czasownik, tryb, w którym piérwiastek przerobiony zostaje na czasy, a tych jak wyżej przytoczono jest cztéry: a, przeszły, b, teraźniejszy, c, przyszły, d, dawny.
Kiedy bowiem mówię do kogo: Czytam książkę, to daję mu do zrozumienia, że „czytam” w téj właśnie chwili, tj. teraz, czyli w czasie teraźniejszym.
Imiesłowy.
Współczesne.
(tworzą się z 3-éj osoby liczb. mnog. czasu teraźn. trybu oznajmującego przez dodanie końcówek: c, cy).
Время в глаголах показывает, что действие предмета происходит, происходило или будет происходить, а потому и времен три: настоящее czas teraźniejszy, прошедшее przeszły и будущее przyszły.