Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

samogłoska krótka

Język: polski
Definicja współczesna

Zob. samogłoska długa

Cytaty

Można skrócić wyráz opuszczeniem krótkiéj Samogłoski przed Spółgłoską przedmówną łagodną n.p. av'rice łakomstwo.

Nie ma żadnego innego języka, który by się mógł poszczycić, jak polski, tylą gatunkami głosów średnio- i zupełniotwardych, miękkich pojedyńczych i złożonych; który by tyle miał samogłosek jako to czystych, nosowych, otwartych, ścisnionych, krótkich, długich, i złożonych z nich dwó- i trzygłosek.

Prof. Małecki piérwszy z gramatyków naszych wypowiedział, że nasze samogłoski tak zwane pochylone, czyli kréskowane są szczątkami samogłosek niegdyś długich. W językach pokrewnych, jako to: w sanskrycie, greczyznie itd. dzielą się samogłoski na krótkie i odpowiedni jim długie.

[...] Jak niegdyś w greckim języku w jednych i tych samych wyrazach jedne nárzeczá używały samogłosek długich, drugie zaś krótkich, tak samo spostrzédz się daje i w języku polskim co do używaniá samogłosek pochylonych, będących nástępczyniami niegdyś samogłosek długich [...].

W dawnej polszczyźnie, przed wiekiem XV-ym, były jeszcze samogłoski długie i krótkie; wymawiano np. samogłoski długie w wyrazach takich jak: pan, mam, dziad, dobra, dobrej, dobrego, widział, stoł i t. p., a krótkie w wyrazach: pana, matka, głowa, stołu, widziała i t. p.

o — na początku i w środku wyrazów wymawia się jak polskie; ale na końcu wyrazów brzmi jak krótkie u: fallo (cz. falu) mówię, céo (cz. seu) niebo.