Umlaut

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Łaz/1861
• Mał/1863
• Mał/1879
• KarłT/1885

Przemiany samogłosek, zależne od spółgłosek. I. Przemiana a, o, ó w e, é (Umlaut). [...] Samogłoski a, o, ó przemieniają się w e, jeżeli powstały przez wzmocnienie samogłoski e [...] : a). Gdy przez odmianę słowa albo utworzenie pochodnika bezpośrednio albo pośrednio staną między dwoma miękkiemi spółgłoskami, np. jazda, jeździe [...]. b). Samogłoski a, o, ó, przemieniają się w e, gdy między miękką i narostkiem zaczynającym się najmiękliwszą spółgłoską n, s, pośrednio staną, gdyż te mają własność miękkich spółgłosek [...].

§. 70. Drugim objawem zawisłości samogłosek od spółgłosek jest tak zwane zwątlenie brzmienia samogłoski (Umlaut. §. 29, 2).

§. 76. llekroć wyraz z takiém o albo a z natężonego tylko e powstałém, np. popiół - czy to w jakim innym deklinacyjnym przypadku np. popiele, czy w dalszéj jakiéj formie konjugacyjnéj np. od miał mieli, czy wreszcie w jakim nowo utworzonym wyrazie od niego pochodnym, np. popielec, mienie od miano, w ostatnich syllabach zamiast owych twardych spółgłosek otrzymuje bezpośrednio czy pośrednio po tém o, a położoną miękką spółgłoskę: w takich razach najczęściej owo o i a zwątlają się napowrót w e. Nazwijmy to ODWĄTLENlEM (Umlaut?)

Przebrzmienie Umlaut (porówn. Przegłos Ablaut).

Umlaut Przebrzmienie ( Ablaut Przegłos) .