Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język nieżywy

Hasło w cytatach: nieżywe języki
Język: polski
Dział: Teoria języka (współcześnie)

Cytaty

JĘZYK, -a, m., [...]; – §. 2) mowa, którą się narod od narodu różni, [...]. Nieżywe języki [...], są, albo tylko nieżywe, nie mające już własnego kraju, przecięż z pism uczone, jak Łaciński, albo wcale umarłe, jak Gotski. Kluk. Zw.. 1, 59.

ŻYWY, absolute ŻYW, -a, -e, [...]. *§. Żywy język, = żyjący język [...]. Żywe języki są, które po dziś dzień gdziekolwiek są krajowe; nieżywe języki są albo tylko nieżywe, nie mające już własnego kraju, przecięż z pism uczone, jak Łaciński albo wcale umarłe, jak Gocki. Kluk, Zw. 1, 59.

Język, a, lm. i [...] b) przen. narzędzie mowy, mowa, możność mówienia, dar słowa, wymowa, wysłowienie [...] d) mowa ludzka, mowa narodu: Umiejętność języka. [...] J. polski, francuski, cygański. Języki wschodnie. Władać, mówić językami. J. umarły a. martwy, X nieżywy (= którym już jako ojczystym nie mówią obecnie). J. żywy a. żyjący (= którym mówi obecnie żyjąca narodowość). J. bogaty, ubogi. Języki pokrewne, pobratymcze, jednoszczepowe. J. pierwotny a. prajęzyk. Języki pochodne. Nauka, gramatyka, historia języka. [...] Wykładał języki słowiańskie. J. rozdzimy, ojczysty, macierzysty, swój, obcy, cudzoziemski. Języki starożytne, nowożytne. Przen. sposób wysłowienia, środek wyrażenia czego, porozumienia ś., styl: Przemawiał do ludu językiem ludu. Przemawiać językiem mowy potocznej. J. naukowy, gramatyczny, filozoficzny, piśmienny a. książkowy, literacki, potoczny, ludowy a. gminny, salonowy, złodziejski. [...] Księgi pielgrzymstwa są pisane przez Mickiewicza językiem biblijnym [...] Czystość, poprawność języka.