Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język

Język: polski
Geneza: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269 Definicja współczesna

Język. 1. System znaków (prymarnie dźwiękowych, wtórnie pisanych) służący do porozumiewania się w obrębie danej społeczności, jęz. jest tworem społecznym, tj. wspólnym wszystkim członkom danej społeczności (nazywanej społecznością językową) w przeciwnym bowiem wypadku niemożliwe byłoby porozumienie.

Cytaty

Narody, lecz pierwej, o dobre ułożenie, i obfitość słow, w własnym starali się języku: zkąd wyniknęła sposobność, do szczerego wyrażenia głębokich myśli. A gdy potym, wspomniane Narody, bez nauk zostały, języka rodowitego ustała nauka.

0 Mowie, czyli Języku, ktorego pomienione Narody używały.

Każdy mi to rozumiem przyzna, iż do dobrego bez błędow pisania nic tak nie pomaga, jak wiadomość reguł tego języka, ktorym piszemy.

[…] Mowa jest wyjawianie myśli za pomocą rozmaitych głosów, niby kolorów, dobieranych na malowanie wszelkich działań umysłu naszego. Zowiemy ją téż językiem, od jednego z narzędzi mownych, mocą których głosy różne urabiać jesteśmy zdolni […].

[…] Języki są jedne samorodne albo piérwotne, które sami sobie ludzie tworzyli i wyrobili, np.: grecki, słowiański. Inne pochodne, tj. które wyszły i rozkrzewiły się z jednego jakiego piérwotnego, np.: polski, rosyjski, czeski itd. ze słowiańskiego. Inne są mieszane, że powstały z pomieszania się różnych języków, np.: angielski, francuski, hiszpański.

Język składa się z wyrazów.

[Józef Mroziński] Nauka języka naszego musi być objętą w prawidłach, nie zaś we wzorach, (obcych).

[ks. Erazm Stablewski] „Jeżeli patrzeć musimy na to, jak szkoła stała się torturami Prokrusta dla polskiego dziecka; jak prawo języka w użyciu publicznem nam odebrano; jak nawet nazwy miejscowości na rodzinnej naszej ziemi, wszystko co nam naszą przeszłość przypomina, bywa niszczonem [...]".

Wielu jednak wymawia nie spółgłoskę z jotą ale po prostu spółgłoskę zmiękczoną, co bywa zwłaszcza pod wpływem wymowy tego języka z którego wyraz zapożyczono np. słyszymy często debiut, bordiura.