terminów gramatycznych online
figura znak alfabetu
Język: polski
- Appendix. Przydatek: Cell/1725
- Co mówią polscy badacze o dwójce niemieckiej W, a opuszczonej polskiej V?: Oż/1883
- Cz. I. Powierzchność języka. Rozdział II. O głosie pisanym: Kop/1817
- O głoskach: Mroz/1822
- Ortografia: Murz/1551 (wyd. 1)
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1785
- Przypisy do rozdziału III: Kop/1785
- Wstęp. O językach: Mucz/1825
Cytaty
A co się inszych liter dotycze, króm litery sż [...] W języku polskim, kto chce wyrazić ten dźwięk ktory w wymáwianiu słów słyszemy, ty litery abo figury musi znać.
Ty figury w słowách napisané, może prawie każdy okrom nauki na to, dobrze czyść, jeśli przedtem jakokolwiek czytać umiał.
Co wadzi ku każdyj figurze z osobna, słów kilka na przykłád przywiéźć, s ktorych by się mogło okazać, jaki dźwięk kazdyj litery jest, i jakoby miała być wymáwiána.
[...] tákże między V, i między U, zwłaszczá ile się tknie Figury (náwet i w drobniejszem álbo prędkim Pisániu) dopiero w terázniejszem Seculo, jákoś przed 70; lat, álbo nieco dawniej, nástáłá.
Za co w téj Grammatyce umieszczoná będzie nauka o Postaciach, Figurami i Tropami nazwanych.
[...] ponieważ wzmiankowaliśmy niektóré Postaci czyli Figury [...]
Zbiór figur czyli postaci do pisania używanych zowie się Abecadłém od początkowych liter A, B, C, D, w niektórych dawnych pismach má imié obiecadła.
W drukowanych naszych księgach, dwoisté mámy Abecadła figury, niemieckié czyli Gotyckie, Łacińskie czyli Rzymskie, jako gładsze i prostsze w pospolitém dzisiáj są używaniu.
Oprócz tego podziału na większe i mniejsze figury, literami albo głoskami nazwane dzielą się jeszcze Abecadła figury na samogłoski i spółgłoski.
Są jeszcze liczby arabskiemi od narodu nazwane zamykające dziesięć osobnych figur: 1. jedno, 2. dwa, 3. trzy, 4. cztery, 5. pięć, 6. sześć, 7. siedm, 8. ośm, 9. dziewięć, 0. zero albo cyfra.
Z przywiedzionych tu przykładów widzimy, że Grammatyk który nie odroźni w Polskim języku spółgłosek miękkich, który widzi tylko figury liter, a nie zgłębi ich brzmienia, przy najpowszechniejszém nawet prawidle znajdzie mnóstwo nieforemności.
W drukowanych naszych księgach dwoiste mamy abecadła figury: niemieckie czyli gotyckie, i łacińskie czyli rzymskie. Łacińskie jako gładsze i prostsze w pospolitém dzisiaj są używaniu. Z figur niemieckich zatrzymaliśmy w (podwójne), zamiast pojedyńczego v; z łacińskich jednośmy Q opuścili, oddają je przez k. Dodaliśmy do niektórych kreski i inne znaki, lub utworzyliśmy z kilku głosek nowe złożone brzmienie na oznaczenie dźwięku, którego łacińskiemi głoskami nie można było wyrazić.
Kopczyński O. powiada: "Z figur niemieckich jednęśmy niepotrzebnie zatrzymali w podwójne, zamiast pojedynczego".