Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przecinek

Język: polski

Cytaty

1wszy Znak nazywa się Przecinek (Comma). Pisze się tak , Oznacza on małą przerwę głosu, i tylko jednę część myśli jakiej, np. Dzięki Bogu, że Ojciec i Matka najmilsi Rodzice moi, są zdrowi.

Znamiona przestankowe. Przecinek (,); znak przestanku małego i równo przeciętego głosu. Srednik (;); znaczy przestanek większy podniesionego i zawieszonego głosu. Dwukropek (:); znaczy przestanek jeszcze większy nieco spusczonego głosu. Kropka (.); znaczy przestanek największy gdy głos spusczony zupełnie ustaje. Znak wykrzyknienia (!); kładzie się po wyrazach mających się wymawiać wyższym i mocniejszym głosem. Znak pytania (?); pokazuje, iż głos podniesiony ma być niejako zakręcony. Znak zamilczenia (.....); kładzie się w miejscu wyrazów opusczonych. Ustęp; jest-to miesce próżne w pismie między końcem linii poprzedzającej, a początkiem następującej. Dyktując mówi się, Od ustępu. Oddzielnik (—);-znak pospolicie kładący się abo zamiast od Ustępu, między frazą zupełnie skończoną a nowozaczynającą się, lub też dla niepowtarzania wyrazu wyżej położonego. Paragraf (§); znak oddziału w pismie.

Przecinek, dawniéj comma zwany, ( , ) wskazuje potrzebę przestanku najkrótszego, używany jest na przedzielenie działek w zdaniu, a nawet na przedzielenie części działek złożonych pomiędzy sobą.

[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).

Wyraz w zdaniu, który się nie ściąga ani do podmiotu, ani do orzeczenia, oznaczający istotę, do któréj mówiący zwraca się, którą wzywa, nazywa się wezwaniem. Dla oznaczenia wezwania używa się zwykle istotnik. Wezwanie na początku i na końcu zdania ma po sobie znak wykrzyknienia (!), a w środku zdania kładzie się między przecinkami.

Tu jasny dowód nie potrzebuje sam przez się dowodzenia, ale jaki znak dobrać gdyż dotąd nad ż literą przewodniczką ich, nic mądrego nieustalono, bo używano na przemian, to już przecinka to już kropki, jak nad i małą i t. d.

Przecinek-, kładziemy w zdaniu po każdym najmniejszym przestanku głosu potocznego.

Takoż do r przyciskowy znak dobiera się dla wyrazów złączonych i przyciskowych np. z ogonkiem czyli przecinkiem u spodu ʒ znajdziecie w pismach utarte i używane takowe do wyboru w pisaniu złączajcie .

Myśli pokrewne lub dopełniające się wzajemnie można łączyć w jedno większe zdanie, oddzielając je tylko przecinkiem od siebie.

( , ) Przecinek. Przecinek oznacza najkrótszy przestanek w mowie.