Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przecinek

Język: polski

Cytaty

1wszy Znak nazywa się Przecinek (Comma). Pisze się tak , Oznacza on małą przerwę głosu, i tylko jednę część myśli jakiej, np. Dzięki Bogu, że Ojciec i Matka najmilsi Rodzice moi, są zdrowi.

[…] , Przecinek jest znakiem przestanku małego między wyrazami, które rozdziela, nie podnosząc ani spuszczając głosu, np. idź do mrówki, a uważając itd.

[...] Przecinek pisze się tam, gdzie się czyni mały przestanek, a głos ani się spuszcza, ani podnosi, np. król, senat, rycerstwo, miasta i włościanie, równemi sią w obliczu prawa […].

Ostrzegają najprzód, że myśl, którą zamykają, jest zapytaniem lub wykrzyknieniem; przytém zaś zastępują albo kropkę, albo dwukropek, albo średnik, albo nakoniec przecinek.

Znamiona przestankowe. Przecinek (,); znak przestanku małego i równo przeciętego głosu. Srednik (;); znaczy przestanek większy podniesionego i zawieszonego głosu. Dwukropek (:); znaczy przestanek jeszcze większy nieco spusczonego głosu. Kropka (.); znaczy przestanek największy gdy głos spusczony zupełnie ustaje. Znak wykrzyknienia (!); kładzie się po wyrazach mających się wymawiać wyższym i mocniejszym głosem. Znak pytania (?); pokazuje, iż głos podniesiony ma być niejako zakręcony. Znak zamilczenia (.....); kładzie się w miejscu wyrazów opusczonych. Ustęp; jest-to miesce próżne w pismie między końcem linii poprzedzającej, a początkiem następującej. Dyktując mówi się, Od ustępu. Oddzielnik (—);-znak pospolicie kładący się abo zamiast od Ustępu, między frazą zupełnie skończoną a nowozaczynającą się, lub też dla niepowtarzania wyrazu wyżej położonego. Paragraf (§); znak oddziału w pismie.

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

Z wszystkich znaków pisarskich najobszerniejsze ma pole przecinek, różni różnie go kładą, i dla tego jedno położenie jego można usprawiedliwić kilku powodami: już dla odznaczenia wyliczeń, już uczynienia podmiotów wyraźniejszemi, już dla zastąpienia nawiasu i t. p.

Przecinek oznacza najmniejszy przestanek, to jest cząstkę okresu.

(,) Przecinek oznacza najkrótszą przerwę głosu. W pisaniu używa się bez względu nawet na okres, kiedy z kolei wyrażamy kilka jednakowych części mowy […].

Przecinek (,). Przecinek (koma) oznacza mały przestanek w mowie, a głos przy nim ani się podnosi, ani zniża.

  1. Każde zdanie, całkowicie wyrażone albo téż skrócone, oddziela się przecinkiem lub innym znakiem przestankowym. 2. Przecinkiem (запятая) rozdzielają się [...].

Przecinek, dawniéj comma zwany, ( , ) wskazuje potrzebę przestanku najkrótszego, używany jest na przedzielenie działek w zdaniu, a nawet na przedzielenie części działek złożonych pomiędzy sobą.

Przecinek oznacza najkrótszy przestanek w mowie i oddzielamy nim zdanie główne od podrzędnego, a także i pojedyncze wyrazy nie należące do zdania, obok którego stoją.

[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).

Wyraz w zdaniu, który się nie ściąga ani do podmiotu, ani do orzeczenia, oznaczający istotę, do któréj mówiący zwraca się, którą wzywa, nazywa się wezwaniem. Dla oznaczenia wezwania używa się zwykle istotnik. Wezwanie na początku i na końcu zdania ma po sobie znak wykrzyknienia (!), a w środku zdania kładzie się między przecinkami.

Przecinek oznacza najkrótszy przestanek w mowie, kładzie się zaś: 1. Pomiędzy zdaniem głównem a pobocznem, np. Kochamy Boga, który nas stworzył. Chodzimy do szkoły, aby się czegoś nauczyć. 2. Pomiędzy zdaniami współrzędnemi, jeżeli te nie są spójnikami i, albo, ze sobą połączone, np. Człowiek sądzi, Bóg rządzi. Rolnik orze, krawiec szyje, żołnierz walczy. [...]

Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów „“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.

Tu jasny dowód nie potrzebuje sam przez się dowodzenia, ale jaki znak dobrać gdyż dotąd nad ż literą przewodniczką ich, nic mądrego nieustalono, bo używano na przemian, to już przecinka to już kropki, jak nad i małą i t. d.

Przecinek-, kładziemy w zdaniu po każdym najmniejszym przestanku głosu potocznego.

Takoż do r przyciskowy znak dobiera się dla wyrazów złączonych i przyciskowych np. z ogonkiem czyli przecinkiem u spodu ʒ znajdziecie w pismach utarte i używane takowe do wyboru w pisaniu złączajcie .

Myśli pokrewne lub dopełniające się wzajemnie można łączyć w jedno większe zdanie, oddzielając je tylko przecinkiem od siebie.

( , ) Przecinek. Przecinek oznacza najkrótszy przestanek w mowie.

Знаки препинанія суть: 1) Запятая, przecinek (,). 2) Точка съ запятой, średnik (;). 3) Двоеточіе, dwukropek (:). 4) Точка, kropka (.), 5) Многоточіе, kilka kropek (....). 6) Знакъ восклицательный, wykrzyknik (!). 7) Знакъ вопросительный, znak pytania (?). 8) Черта или тире, pauza (–). 9) Скобки или знакъ вмѣстительный, nawias ( ). 10) Двузапятая или кавычки, cudzysłów („ ”).

II. Znaki pisarskie.

Przecinek (,).

§ 190. Grab należy do najtwardszych drzew, które rosną w naszych lasach [...].

Przecinek jest to najkrótszy przestanek w mowie; kładzie się, jak widzimy: między zdaniem głównem a pobocznem; również między współrzędnemi zdaniami, jeżeli nie są połączone spójnikiem i, albo, lub, ani.

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação)

Przecinek , Virgula