terminów gramatycznych online
czas przeszły praeteritum, nie tylko lm.
Geneza: łac. tempus praeteritum
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przeszły oznacza akcję uprzednią w stosunku do momentu mówienia.
Cytaty
Przeszły czás znaczy ákcyą już przeszłą jáko to, je chantois, śpiewałem [ʃpiewałem], j'ai chanté, je chantai, śpiewałem [ʃpiewałem] kiedyś, j'avois chanté, śpiewałem [ʃpiewałem] był.
Te przykłady dosyć pokazują [...], że w języku Fráncuskim cztery są przeszłe czásy, ktore są.
- Przeszły czás niedoskonały.
- Przeszły czás doskonały złożony.
- Przeszły czás doskonały determinowany, prosty.
- Przeszły czás więcej niż doskonały.
Przez Sposob Roskazujący, wyraża się roskaz, rada lub proźba, jako: unikaj złego, czyń dobrze, strzeż się tego, pamiętaj o mnie. Dla tego ten Sposob ani pierwszej osoby, ani czasu przeszłego nie ma; bo jako sam sobie nie może roskazywać, tak też ani komu tych rzeczy, ktore się już stały.
W czasach przeszłych pierwsze zakończenie służy rodzajowi męskiemu, drugie niewieściemu, trzecie trzeciemu: w wielkiej zaś liczbie pierwsze męskiemu, drugie obojgu innym.
Tryby wyrabiają się w stanach, a są następujące: [...] 6. Czasownik, tryb, w którym piérwiastek przerobiony zostaje na czasy, a tych jak wyżej przytoczono jest cztéry: a, przeszły, b, teraźniejszy, c, przyszły, d, dawny.
Czasów głównych jest trzy [...]. 2. Przeszły pokazuje czynność w ubiegłym już czasie wykonaną.
Stosownie do tego, w jakim czasie odbywa się czynność wyrażona słowem, rozróżniamy odpowiednie formy czasowe, a mianowicie w dzisiejszej polszczyźnie mamy: czas teraźniejszy, przeszły, zaprzeszły (o ile czynność odbyła się przed inną przeszłą) i czas przyszły.
Czasowniki mają rozmaite czasy. Tak na prz.: czytam, czytasz, czyta, czytamy, czytacie, czytają — jest czas teraźniejszy; czytałem, czytałeś, czytał, czytaliśmy, czytaliście, czytali jest czas przeszły; przeczytam, przeczytasz, przeczyta, przeczytamy, przeczytacie, przeczytają — jest czas przyszły.
Czasowniki, oznaczające czynność, która się w przeszłości odbywała lub już odbyła, położone są w czasie przeszłym.