of Grammatical Terms online
zamiana
Language: polski
Quotations
Tu naléży zámiáná litéry zá litérę názwána Antistetis, np. Łacny zamiast łatwy.
Końcowe e przybywa w wyrazach zakończonych na spółgłoskę twardą lub niby twardą, która przy takowym przybycie podlega zmiękczeniu lub zamianie na niby miękką, a wyrazy powiększają się o jednę zgłoskę np. pan panie, rektor rektorze, Biskup Biskupie, Bóg Boże, człowiek człowiecze.
Spółgłoska j, jako najmiększa ze wszystkich spółgłosek, służy do złagodzenia lub urozmaicenia brzmień spółgłoskowych, przez przybyt lub zamianę np. miejsce, najpierwszy, piękniejszy, twardziejszy, zamiast miesce, napierwszy, pięknszy, twardszy. Tu należą wyrazy: ogrojec mołojec, zamiast ogrodziec mołodziec, gdzie nie zachodzi wprawdzie przybyt, ale zamiana dź na j.
Końcowe j przybywa najczęściéj w zamianie zakończenia a na aj, e na éj, y na yj, np. on da, ty daj, on kocha, ty kochaj, tnie tniéj, drze drzéj, trze trzéj, drży drżyj.
W tych wyrazach pójść, pojmać, uformowanych z wyrazów iść, imać, zamiana i na j jest tylko pozorną; bo jak w wyrazach iść, imać, ubyło początkowe j, tak znowu w pójść, pojmać, za powrotem j ubywa i.
Widzimy tu jeszcze, iż przekład jest połączony z zamianą głosek, bo środkowe ó wyrazów kłóć próć, zamienia się w wyrazach uformowanych na o ł na l, r na rz.