terminów gramatycznych online
wyrzutnia w wyrazie
Język: polski
- O Słowie: Malin/1869
- O postaciach gramatycznych: Malin/1869
- O przenośniach: Rew/1845
Cytaty
Dodatni, wyrzutni, zamienni, cudzoziemczyzny głoskowej, używamy dla złagodzenia lub obostrzenia brzmień w wyrazach, lub dla nadania zakończeń według swojej mowy wyrazom przyswojonym z obcej; jak to widzieliśmy na wyrazach: dramma, poema z greckiego wziętych. Cztery te postaci, że mają na celu zewnętrzną formę, czyli głoski; ztąd pod tym względem nazywają się grammatycznemi czyli głoskowemi.
Przez wyrzutnią odrzucają się niekiedy głoski i zgłoski tak s piérwiástku, t. j. piérwiástkowe, jak i przybyszowe z wyrazu. Wyrzutniá w násłowiu nazywá się Aphaeresis - zesuwką, w środosłowiu wysuwką […].
[…] Od tego słowa urábiają się za pomocą przyjimków słowa złożone dokonane przez wyrzutnią piérwiástkowego i s pozostawieniem násuwki j […].
[…] Takowe zapatrywanie się jest nader błędne i niezgodne s práwdą; albowiem faktem jest niezaprzeczonym, że gdzie tylko w dziedzinie języka starosłowiańskiego i polskiego zachodzi w 2éj osobie liczby pojedyńczéj kontrakcyjá lub wyrzutniá […], tam téż i w 1éj osobie liczby pojedyńczéj nie ma spójki, i dlá tego osoba ta kończy się w obudwu językach nie na samogłoskę nosową ą lub ę, w któréj tkwi zawsze spójka, lecz na spółgłoskę m, która jest znamieniem téjże osoby [...].