terminów gramatycznych online
głoska znak alfabetu
Cytaty
A. Wyrazy nasze są albo jedno- albo wielosylabne, np. Bóg, Oj ciec, ła ska wy, mi ło sier ny, naj do bro tli wszy. B. Na oznaczenie wyrazów naszych używamy pewnych znaków, które głoskami (literami) nazywamy.
Widzimy, że niektóre głoski polskie mają; na wierzchu kreski (akcenta). W polskim języku jest tylko jeden akcent prawolewy (od prawej do lewej ręki idący), ale jest on dwojaki; cienki i gruby.
Głosy twarde złożone, cz, sz , rz, ch, szcz, Szcz, (cza, sza, rza, cha, szcza), można by też za głoski pojedyncze rachować, i tak byłoby 43 polskich głosek. Głoski te twarde powinne by nawet tak jak inne pojedynczemi znakami bydź oznaczane, jako to jest w rosyjskim języku.
Polacy przyjęli głoski łacińskie, Rosjanie zaś greckie, i niektóre nowe sobie uformowali.
Wyrazy miesczą w sobie różne głosy czyli dźwięki, które w pismie znakujemy głoskami czyli literami, już większemi, już mniejszemi. Głoski te w abecadle polskiém są: a, ą, b [...] ź, ż.
Zasadą pisowni jest wymawianie dobré, które do początkowéj nauki czytania należy. Kto dobrze wymawia swoje wyrazy; ten téż potrafi dobrze je napisać (w) mając na każdé brzmienie znaki pisemne, to jest głoski odpowiedne.
Ze wszystkich języków nasz ma najwięcéj brzmień i widzieliśmy na początku: że téż ma najliczniéjsze głoski, iż tak powiem, tych brzmień wizerunki.
Zaczynające się od głosek, które stanowią zakończenia wyrazów poprzedzających. Np. Dobrego gospodarza rzadko owoc prac ginie niepowrótnie.
Na końcu wyrazów odmiennych pisze się ch, która to głoska przed e nie miękczy się przez dodanie i, np. groch, grochem (a nie grochiem); głuchy, głuche (a nie głuchie).
Wyrazy przyswojone piszą się polskiemi głoskami, z zachowaniem zmian, jakim te wyrazy uległy przechodząc do polskiego języka.
Czyni się to dla tego, że wielu takich wyrazów wymawianie dokładnie nie jest oznaczone; prócz tego wiele liter obcych piszących się odmiennie, wypadłoby wyrazić jednakowemi głoskami polskiego alfabetu.
Znamiona, czyli cechy mowy każdego gatunku z osobna, są następne: [...] Pisánej: charaktery czyli znaki piśmienne, lub wykreślne postaci, czyli godła między pewnym ludem używane; te są także rozmaite, np. litery, hiéroglify, karby, węzełki i t.d. Litery czyli głoski są oprócz tego łacińskie, gotyckie, hebrajskie i t.d.
Głosek polskich jest w liczbie 47, jak następują: a, á, ą, b, b', c, ć, cz, d, dz, dź, dż, dż, e, é, ę, f, g, h, ch, i, j, k, l, ł, m, m', n, ń, o, ó, p, p', r, rz, s, ś, sz, szcz, t, u, w,w', x, y, z, ź, ż.
Ileż mamy głównych liter czyli głosek w polskiém abecadle? O. Głosek pierwotnych, głównych, w polskiém abecadle mamy 24 (Wyłącza sie z tego dwie cudzoziemskie: Q, X [...])
Слова составляются изъ слоговъ, syllab, а слоги изъ буквъ, głosek.