terminów gramatycznych online
język narząd
Geneza: psł. *ęzykъ
Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.
Cytaty
L. jest pospolite z inszemi językami, lecz gdy jest przekryślone u gory tak: (ł) własne Polskiemu językowi ma brzmienie, na ktore wyższych zębow językiem dotknąć potrzeba, jako: łaska.
Do wymawiania głosek i wyrazów potrzebujemy: 1) Głosu, powinien on bydź czysty, gładki, niechrapliwy, przyjemny i zrozumiały. 2) Gardła, powinno bydź czyste, wolne i lekkie. 3) Języka, powinien on bydź lekki, żywy i prędki. 4) Zębów, powinne one bydź, wszystkie całe i niewyszczerbione. 5) Warg, powinne one bydź średnie, ani za grube ani za cienkie, żywe i nie odstawce daleko od zębów. 6) Nosa, powinien on bydź zdrowy i czysty.
Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny. Ostatnie wyrażenie przez wielu za błąd uznane, tém się da usprawiedliwić; iż łatwo język lub gardło w jednakiém położeniu dwie głoski może wymówić.
Głos ludzki [...] pochodzi z płuc, a urabia się za pomocą ust, krztani, gardła, języka, podniebienia, zębów, warg, nosa i t.d.
Samogłoska jest to litera, która się wymawia samym tylko głosem, więc wydaje brzmienie pojedyncze. [...] Spółgłoska jest to litera, do wymówienia któréj potrzeba użyć nie tylko głosu, ale jeszcze i narzędzi mownych, jakiemi są: wargi, podniebienie, język, gardło, i dlatego wydają one brzmienie złożone.
Współgłoska albo (opuszczając w) spółgłoska jest to znak dla wyrażenia głosu wspólnie z inném brzmieniem, urobioném któremkolwiek narzędziem mowy, jako to: wargami, językiem, zębami, podniebieniem, gardłem czyli krtanią […].
[…] Wszystkie te spółgłoski tak twarde, jak i odpowiedne im miękkie: d, dź; ł, l; n, ń; r, rz; s, ś; t, ć; z, ż, urabiamy językiem, i dla tego się zowią językowemi.