Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język narząd

Język: polski
Geneza: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269-270 Definicja współczesna

Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.

Cytaty

L jest pospolite z inszemi językami, lecz gdy się przekreśli u gory tak: Ł lub ł własną Polskiemu językowi ma pronuncyacyą, na ktorą wyższych zębow językiem dotknąć potrzeba, nap: lata, łata.

Głos ludzki [...] pochodzi z płuc, a urabia się za pomocą ust, krztani, gardła, języka, podniebienia, zębów, warg, nosa i t.d.

[...] Każdá zaś spółgłoska jest brzmieniem towarzyszącym głosowi samogłoski, powstającym na początku lub na końcu głosu samogłoski przez uderzenie lub ciśnienie na siebie nárzędzi mównych, np. b, m. Nárzędziá mówne są dwojakie: jedne ruchome, jako to: język i wargi, drugie nieruchome, jakiemi są zęby, podniebienie i gardło.

[…] Samogłoska i wymáwiá się nájwięcéj spłaszczonym kanáłem przez znaczne przybliżenie języka do podniebieniá […].

Podobnież dzieje się u nas z opisywaniem obszernem gęby, gardła języka i języczka, jaki ton gdzie te narzędzia wydają jak mówić trzeba, którą stronę pocisnąć lub rozdziawić trzeba i t. d.

Spółgłoski wymawiamy, wydobywając głos z piersi i równocześnie używając poszczególnych narzędzi mowy, któremi są: krtań, podniebienie, zęby, język, wargi.

Narządy mowne. Tchawica. Krtań. Wiązadła głosowe. Szpara głosowa. Chrząstka tarczowa, chrząstka obrączkowa, chrząstki nalewkowe. Nagłośnia. Nasada: jama ustna, jama gardłowa, jama nosowa. Podniebienie miękkie, języczek. Podniebienie twarde. Dziąsła (wypukłość nad zębami). Zęby. Szczęki. Język. Wargi.