Historical dictionary
of grammatical terms online

język narząd

Language: polski
Etymology: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269-270 Contemporary definition

Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.

Quotations

Syllábá jest jedno ruszęnié językięm z wydánięm głosu ártykulárnégo która może bydź lub z jednéj litery lub z wielu, náp. w imięniu MARYA jest trzy sylláby.

L jest pospolite z inszemi językami, lecz gdy się przekreśli u gory tak: Ł lub ł własną Polskiemu językowi ma pronuncyacyą, na ktorą wyższych zębow językiem dotknąć potrzeba, nap: lata, łata.

D. Brzmi dotykająć końcem języka podniebienia, czego żywy chyba głos nauczyciela nauczy.

Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny. Ostatnie wyrażenie przez wielu za błąd uznane, tém się da usprawiedliwić; iż łatwo język lub gardło w jednakiém położeniu dwie głoski może wymówić.

Samogłoska jest to litera, która się wymawia samym tylko głosem, więc wydaje brzmienie pojedyncze. [...] Spółgłoska jest to litera, do wymówienia któréj potrzeba użyć nie tylko głosu, ale jeszcze i narzędzi mownych, jakiemi są: wargi, podniebienie, język, gardło, i dlatego wydają one brzmienie złożone.

Organa mowy dzielą się na:

1-sze organa głosu: płuca i drogi oddechowe, do których należą: oskrzela, tchawica i krtań ze strunami głosowemi,

2-ie organa artykulacyi, nazywane w gramatykach narzędziami mownemi i służące do urabiania głosu: gardziel, jama ustna i jama nosowa; jamę ustną stanowią: podniebienie, mięśnie policzkowe, język, zęby, wargi.