terminów gramatycznych online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Cytaty
Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.
[…] Przymiotniki od imion własnych pochodzące, formują się przez dodanie zgłoski ski, np. krakowski, lwowski, poznański itd. Od Kraków, Lwów, Poznań.
Wszystkie imiona rzecz. dwojakiego są gatunku: 1) własne czyli szczególne, które jednę szczególnie rzecz znaczą, np. Poznań, Polska, Warta, Gopło, Krępak.
Imiona własne czyli szczególne, ponieważ jednéj tylko rzeczy służą, nie mogą mieć liczby mnogiéj i nie mogą wyrazić wiele rzeczy, np. Warszawa, złoto, srebro.
Właśnie dlatego, że tworzenie nowych słów nie jest rzeczą łatwą, urabiamy imiona własne z imion pospolitych, albo też przenosimy imię własne z przedmiotu na przedmiot: miasto bierze często nazwisko od rzéki, strumyk od przyległéj okolicy, wioska od imienia osoby, właściciel od swéj ziemi i t. p.
Imiona własne, uważane tylko jako brzmienia, nie mogą być znakami pewnemi, bo nie masz dwóch narodów, któreby wymawiały imiona własne zupełnie tym samym sposobem.
Dotąd mówiliśmy o imionach własnych, rzeczownikach: od tych imion formują się przymiotniki; np. Kraków, krakowski.
IMIONA własne; ich powstanie, 469. Urabiano je z imion pospolitych , 473.
[...] Jakkolwiek w polskim języku samogłoska y nie tylko jak w greczyznie jest córką samogłoski u, ale także powstaje ze samogłoski i pozbawionéj swojego j, i słusznie w wyrazach polskich i spolszczonych po spółgłoskach twardych zamiást czystego i piszem y, to jednakże sądzę, jiż przez nader usprawiedliwione uwzględnienie klasycznych języków, to jest greczyzny i łaciny, powinniśmy w greckołacińskich názwach naukowych i w jimionach własnych zachować etymologiczną pisownią tych języków [...].
[…] Rzeczownik zbiorowy paɳstvo łączym z liczbą mnogą tych jimion włásnych […].
Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.