Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

adverbium

Język: łaciński

Cytaty

Adverbium quid est. Pars orationis, quae adiecta verbo significationem eius explanat atque implet. Adverbium ktore przy słowkach álbo przychylna jest. Quare post verbum mox sequitur adverbium. Quoniam nunquam a verbo recedit. Adverbium enim sine verbo nunquam ponitur, sed verbum sine adverbio saepe, quia verbum non ubique indiget adverbio. Adverbium vero nunquam indiget verbo.

[Dlaczego zaraz po czasowniku następuje przysłówek? Dlatego, że nigdy nie odchodzi od czasownika. Przysłówek bowiem nigdy nie występuje bez czasownika, lecz czasownik bez przysłówka - często, ponieważ czasownik nie zawsze potrzebuje przysłówka. Przysłówek natomiast nigdy [sic!] nie potrzebuje czasownika.]

Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imię, Namiástek, Słowo, Przysłowie, Uczesnik, Złączenie, Przekłádánie, Wdánie.

PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium, Participium, Coniunctio, Praepositio, Interiectio.

Expositis, quae ad literarum affectiones pertinere videbantur, ad dictiones ipsas seu partes Orationis progredimur. Sunt autem ut apud Latinos, ita apud Polonos, octo: Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Praepositio, Adverbium, Interiectio, Coniunctio.

O Częściách Dyszkursu. [...]

Wszystek dyszkurs jest komponowány z dziewiąci części, ktore są.

Articulus, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Conjunctio, Interjectio.

Artykuł, Imię, Namięstnistwo, Słowo, Uczestnictwo, Przysłowie, Prepozycya, lub Przekładánie, Konjunkcya, lub Złączánie, Interjekcya, lub Wtrącenie.

[l'Article], Le Nom, le Pronom, le Verbe, le Participe, l'Adverbe, la Préposition, la Conjonction, l'Interjection.

Mowa dzieli się na ośm części. I. Imie, po Łacinie Nomen, jest nazwisko jakiej rzeczy, np: Niebo. II. Zaimek, Pronomen [...] III. Słowo, Verbum [...] IV. Uczestnictwo, Participium [...] V. Przysłowie, Adverbium, tak nazwane, że się przy słowie czyli przy Verbum kłaść zwykło, wyrażając jaką okoliczność, lub sposob, jakim się co dzieje, np. Długo żyje, kto dobrze żyje. VI. Łączenie, Conjunctio [...] VII. Przekładanie, Praepositio [...] VIII. Interiekcya, Interjectio [...].

Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.

A kiedy głębiéj rozpatrzył się w sprawach, przekonywał się, iż i ony mają swe właściwości oraz przymioty, różną moc, stopień i stanowisko, — a znacząc te względy, dawał im osobne nazwy, aby sprawomianom szły w pomoc na dokładniejsze spraw oznaczenie, gdy zajdzie pytanie: ogółowo czy poszczególnie, wewnętrznie lub zewnętrznie, mocno lub słabo, czynnie lub biernie, skuteczność swą wywierają. I to jest czwarta doba w mowie, a dane nazwisko jest dosprawianem, (adverbium).

Dosprawian .... Przysłówek (Adverbium).