Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo cierpiące

Hasło w cytatach: cierpiące, słowa cierpiące
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961

Cytaty

Gatunkow Słow w Niemieckim Języku rachuie się trzy. Gatunek Działaiący, Cierpiący y Gatunek Trzeci; w tych się zamykaią Słowa Działaiące, Cierpiące, Trzeciego Gatunku, Posiłkuiące, Składane, Istne nieskładane, Zdrożne, Trzeciosobne, Nieporządkowe, Porządkowe, Osobiste, Sciągaiące się.

Słowa Cierpiące formuią się od Czasu Doskonałego Słow Czyniących, z dodaniem Posiłkuiącego Słowa ich werde np. ich werde gelobet, mnie chwalą.

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Donata [...].

Coniugatio — sprzężenie: verbum activum — sprawujące, passivum — cierpiące, modus indicativus — obyczaj ukazujący, coniunctivus — (w)złączający, infinitivus — nieograniczony, niezagraniczony, participium — uczęstnik.

Nie spełniała tych postulatów nie w tym zresztą celu wydana gramatyka F. Menińskiego. Zrealizował je dopiero F. D. Duchênebillot.

Terminologia [...].

Coniugatio — koniugacyja, złączenie (s. 63): verbum activum — czyniące, passivum — cierpiące, modus indicativus — sposób skazujący, coniunctivus — przyłączający, złączający (s. 65), imperativus — rozkazujący, infinitivus — niedeterminujący, nieograniczony.

Przeprowadzona jej krytyka w stosunku do Duchênebillota budzi ciekawość, jak wyglądała ona u samego Malickiego, bo każe się spodziewać u niego i pod tym względem szeregu zmian.

Terminologia. Litera vocalis — wokala [...].

Coniugatio — koniugacyja, nachylanie: genus activum — rodzaj (s. 15) czyniący, verbum reciprocum — recyprokum, słowo recyprokowane (s. 152), słowo w siebie samo odwrócone (s. 104), verbum passivum — słowo cierpiące, passyw (s. 137).