terminów gramatycznych online
verbum passivum
Język: łaciński
- Chapitre II. Des verbes / Rozdział II. De verbo: Fook/1768
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
- Część druga. O częściach dyskursu: Duch/1699
- De Etymologia: Mora/1592
- De Verbis & Participiis Abo o Verbach i Partycypiach: Gott/1762
- De verbo: Stat/1568
- Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- Eine kurz⸗gefaßte Grammatica (Krótka gramatyka): Mon/1722
- Etymologia: Rot/1616, Woy/1690, SzyGram/1767
- Index: Kn/1644 (I wyd. 1626)
- O Etymologii: Kon/1759
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- Rozdział VI. O słowie: Kop/1785, Kop/1778
- Skróceń grammatycznych wyłuszczenie: L/1807–1814
- Syntaxis: Woy/1690, Raph/1698
- Słownik: Bart/1544 , Kn/1644 (I wyd. 1626), Mon/1780
- Traktat II. O częściach dyskursu: Dąb/1759
- Verborum Coniugatio: Cell/1725
- Verbum: Don/1649, Don/1595
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
CIRPIĄCY 'gram.' cirpiący, przez ktory cirpimy genus passivum RN (k. tyt.); cirpiące, przez ktore cirpimy verba passiva R a8 (md; av. activa verba); rozne, co się w przyszłym czasie jakoby cirpiące w<y>mowią neutro passiva, sc. verba R v6v (md.).
Passiva nullam proprie habent terminationem, circunlocutione autem exprimuntur.
Undè in prima Coniugatione formantur praeterita perfecta passivorum et Deponentium Verborum?
Pierwsza ktora jest? ktora w Skázującym obyczáju czásu niniejszego, liczby máłej, wtorej osoby, w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s. W cierpiącym w Pospolitym i w pokłádájącym przed ostáteczną syllábą jáko miłuję miłujesz, jestem miłowan jesteś mił.
Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secunda persona, verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s. Passivo, Communi et Deponenti ante novissimam syllabam ris, ut amo amas amor amaris.
PASSIVUM verbum Niemieckie/ we wszytkich Modis y temporibus iest Perfectum Activum. Activum Perfectum iest: Ich habe geliebet miłowałem [...] Z tego będzie Passivum ták: Ich werde gelieber miłuią mię.[...] Tákiesz Perfect. Ich bin delieber worden miłowáli mię.
Passivum verbum, est quod R litera finitur, ex Activo nascitur, & amissa litera R fit activum, & plerumque pati nos aliquid significat. Carisius. Diomed. Priscian. τὸ παθητικὸν [tò pathētikòn].
Activa pro passivis et contrà. v. infra Verba Activa.
Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secundae personae, in verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s. Passivo Communi et deponenti ante novissimam syllabam ris, ut amo amas amor amaris.
Pierwsza ktora jest? ktora wskázującym obyczáju czásu niniejszego/ liczby máłej/ wtorej osoby/ w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s. W cierpiącym w pospolitym i w pokłádájącym przed ostáteczną syllábą/ jáko miłuję/ miłujesz/ jestem miłowan/ jesteś mił.
Allhier ist zu mercken, daß die Pohlen [...] haben eigendlich keine Leidende Deutungen oder Geschlechte (Verba Passiva) [...].
Von den Leidenden Zweitwörtern. DE VERBIS PASSIVIS. Die Pohlen/ wie oben gemeldet/ haben eigentlich keine Leidende Deutung/ oder Geschlechter/ sondern sie umb schreiben dieslebie auf Dreyerley weise.
Słow rodzáje u Włochów są cztery. [...]
Passiva, przyjmujące są te: ktore przyjęcie ábo podjęcie od inszego jákiej rzeczy znáczą [...].
DE VERBO PASSIVO.
Przykład VERBI PASSIVI,
INDICATIVUS Praesens.
Verba deponentia Latina apud nos sunt generis neutrius, passiva circumloquimur variis modis, quod in Syntaxi Verborum docebitur.
De verbis passivis Latinorum.
Die Verba passiva, so in dem Lateinischen [...].
Z słow nazwánych cierpiące po łácinie passiva jáko to Être honoré, Bydź uczczonym. [...] Łátwo znáć że to słowo Être [...] powinno bydź konjugowane [...] przydáwszy do niego uczestnictwá.
Verba Passiva haben auch keine formale oder eigentliche Conjugation; sie werden aber dennoch auf besondere Arten conjugiret: die erste Art ist, wenn Persona Tertia Pluralis mit ihrem Casu in Singulari und Plurali Numero gesezet wird; die andere bestehet aus dem Participio Perfecto Passivo und Verbo jestem, jesteś.
Verbum jest, przed ktorym Kłáść możemy; Ja, ty, on (álbo ono) My, wy, oni (one.). A jest przednie czworákie: [...] Passivum, ktore się kończy ná OR, májąc dwoje Adiectivum ná O: á ma być w Polskiem języku wyłożone, przez bywam, álbo ą mię: jáko to Amo mituję. Amor bywam miłowány, álbo miłują mnie.
Klucz języka Francuskiego i najpewniejszy sposob do pojęcia prędko tegoż jezyka, jest nauczyć się tych słow, Avoir i étre, dobrze konjugować i złączyć, ktore te słowa zowią się auxiliaria, po Polsku pomocne, bo się na nich wszystkie słowa jak activa tak passiva składają.
Wielorakie są Verba Personalia? Pięciorakie: Activa, Passiva, Neutra, Communia y Deponentia.
Co iest Passivum? Jest, które się kończy ná Or, á ma Activam vocem ná O.
De Verbis Passivis Singulari Ich werde geliebt miłuią mię.
Verba [...] Passiva, Słowa, [...] cierpiące.
Słowa także cierpiące czyli Passiva mają dwa uczestnictwa [...]
Les Participes en ans, et en rus sont pour le verbe actif; En dus, et en tus pour le passif. Les Gérondifs, et les supins sont communs.
[...]
Participia kończące się na ans, i na rus, pochodzą à verbis activis, na tus i na dus à verbis passivis. Gerundia i supina są pospolite.
Verba, Słowa. [...] Passiva, cierpiące.
Orano. Arabantur. [...] Takie Słowa zowią się Bierne (passiva) wyrażające sąd o tej rzeczy, która bierze jaka własność od drugiej, np. Ziemia jest oświecana od słońca.
Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.
[...] biorę tu na gruntowniejsze roztrząsanie nazwiska i naturę Słów, Czynnégo, Biérnégo, i Nijakiégo (Activi, Passivi, Neutrius).
Passivum verbum bierne słowo
Verba impersonalia, słowa nieosobiste. irregularia, nieforemne. neutra, niiakie. personalia, osobiste. passiva, bierne. reciproca, zaimkowe. regularia, foremne.
Skróceń Grammatycznych wyłuszczenie. [...]
Przy czasownikach czyli werbach znajdują się następne znaki:
cz., czyn., t. j. słowo czynne, activum,
biern., t. j. słowo bierne, passivum [...].
[Verbum] Passivum. [Słowo] Bierne.