terminów gramatycznych online
rodzaj męski
Geneza: kalka łac. genus masculinum
Rodzaj gramatyczny [...]. Obok systemu dwuczłonowego: rodz. męski (łac. masculinum) - rodz. żeński (femininum) (np .jęz. franc.), i trójczłonowego, w którym oprócz męskiego i żeńskiego istnieje rodz. nijaki (neutrum) (np. w jęz. ang., niem.). występują w nich systemy oparte na innych jeszcze cechach przedmiotów, np. żywotności / nieżywotności (np. ros., pol.), osobowości / nieosobowości (pol.).
Cytaty
Rodzaje Imion są te trzy: Męski, Niewieści, i trzeci ani Męski, ani Niewieści.
Takich jest wiele Męskiego rodzaju, Niewieściego żadne, trzeciego wszystkie.
Słowo le Père jest Męskiego Rodzaju; słowo la Mère jest Niewiesnego Rodzaju.
Les [...] Odnosi Słowka te oni, one, je, ich. W Skarż. Spadku Wiel. Liczby; w Rodzaju Męskim i Niewiesnym. Naprz. je les ai en ma poche, mam je w mojej kieszeni.
Е. i Я. często używają się za jedno, osobliwie w wielkiej liczbie (in numero plurali) przydatnych (adiectivorum) piszą Святые, Swięci, i Святыя.Ta odmienność liter, Е. i Я. w rodzajach imion przydatnych (in generibus nominum adiectivorum), żadnej różnicy znacznej nie sprawuje: a za tym obydwóch liter, E. i Я . we wszystkich rodzajach używanie pozwala się; chociaż się zdaje, że Е. przyzwoiciej w Męskich (Masculinum), a Я. w Białogłowskich (Fœmininum) i trzeciego rodzaju (neutrum).
Imiona bowiem na Ъ. kończące się, u Słowakow są Rodzaju Męskiego, Deklinacyi Drugiej.
Rossyjskie istotne imiona są czterech rodzajow: Męskiego (Masculinum), Białogłowskiego (Fœmininum), trzeciego, albo śrzedniego (Neutrum) i powszechnego (Commune).
Ojcowskie imiona pochodzą od dzierzących, na ОВЪ, i ЕВЪ, kończą się w Męskim przemieniają Ъ. na ИЧЪ. w Białogłowskim na НА. na ИНЪ. kończące się w Męskim zamiast НЪ. przydają ЧЬ. w Białogłowskim ШНА: Стефанъ Szczepan, Стефановъ Szczepanow, Стефановичъ Stefanowicz, Стефановна Stefanowna.
Rodzajow mają słowa przeszłych czasow trzy: Męski (Masculinum) [...] Białogłowski (Femininum) [...] Srzedni (Neutrum) Было писало, było pisało.
Genera nominum quot sunt? rodzajow imion wiele jest? sex, sześć, masculinum, męski, ut hic magister, jako en mistrz, faemininum, niewieści, ut haec mensa, jako ten stoł, neutrum, oddzielony, ut hoc scamnum, jako ta lawa, omne, wszelki, ut hic, et haec, et hoc felix, jako ten, i ta, i to szczęśliwe, commune, pospolity, ut hic et haec fortis, jako ten i ta mocna, et hoc forte, i to mocne; dubium, wątpliwy, ut hic, vel haec dies, jako ten dzień.
Gdy zaś wiele jest rzeczowników różnego rodzaju i liczby, natenczas jeżeli rzeczowniki są, żywotne ludzkie; wtedy przymiotnik zgadza się z rodzajem przedniejszym. Rodzaj męzki jest przedniejszy niż żeński, a żeński niż nijaki np. ojciec i matka dobrzy, siostra i dziecię dobre.
Rodzajów jest trzy: męzki np. ten ojciec, syn, stół […]; żeński np. ta matka, córka, książka […]; nijaki np. to dziécię, wilczę, cacko […].
Jakie są istotniki rodzaju męzkiego? a) Ze znaczenia: Istotniki, oznaczające mężczyzn i zwierzęta płci męzkiéj (wyjąwszy zakończone na sko, iszcze, ę, ątko), istotniki oznaczające duchy dobre i złe, które wyobrażamy sobie w postaci męzkiéj lub z przymiotami mężczyzn, oraz nazwania miesięcy [...]. b) Z zakończenia: Istotniki, kończące się na spółgłoski twarde (wyjąwszy pochodzące z łacińskiego wielozgłoskowe na um [...]).
Polskie rzeczowniki mają trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Męski rodzaj wskazuje wyraz ten, żeński ta, nijaki to. Są więc rzeczowniki: ojciec, kowal, koń, kogut, kamień, ogień rodzaju męskiego; rzeczowniki: matka, panna, pani, kura, jabłoń, woda, prawda rodzaju żeńskiego; rzeczowniki: dziecko, źrebię, pole, kłamstwo rodzaju nijakiego.